FAO luidt noodklok over dodelijke bananenziekte

Wetenschappers waarschuwen al enkele jaren dat de populairste bananenvariant, Cavendish, op grote schaal getroffen wordt door de schimmelziekte. Als die schimmel zich eenmaal in de bodem bevindt, kunnen op die plaats tientallen jaren lang geen bananen meer geteeld worden.

De TR4-variant van de bananenziekte wordt gezien als een bedreiging van de wereldwijde bananenproductie, die 29 miljard euro waard is. De banaan is het op drie na meest geconsumeerde voedingsgewas ter wereld. Zo’n 400 miljoen mensen gebruiken bananen als basisvoedsel.

“Na de verwoesting die TR4 onlangs heeft aangericht in delen van Azië, vrezen we dat de ziekte zich nu zal verspreiden in Afrika en het Midden-Oosten, en ook in Latijns-Amerika”, zegt Clayton Campanhola, hoofd Plantenbescherming van de FAO.

Alternatieve soorten

Na een recente uitbraak in Mozambique hebben de FAO en een groep internationale experts een wereldwijd programma in het leven geroepen dat op drie fronten de ziekte tegen moet gaan: door toekomstige uitbraken te voorkomen, bestaande problemen aan te pakken en de internationale samenwerking tussen onderzoekers, overheden en producenten te verbeteren.

Voor het project is ongeveer 38 miljoen euro nodig. Een deel daarvan is bestemd voor snelle bijstand aan landen die kampen met nieuwe uitbraken. Eerder leed de Indonesische bananenexport, jaarlijks goed voor 100.000 ton, grote schade door de ziekte. Alleen al op Sumatra bedroeg de jaarlijkse schade ongeveer 109 miljoen euro. Momenteel richt de ziekte ernstige schade aan op meer dan 6.000 hectare op de Filipijnen en 40.000 hectare in China.

De snelle verspreiding van de schimmelziekte roept herinneringen op aan een rampzalig uitbraak aan het begin van de twintigste eeuw, toen een variant van de ziekte zich snel verspreidde in Latijns-Amerika en de wereldwijde bananenexportindustrie bijna gedecimeerd werd. De exportbanaan werd toen gered door over te stappen van de Gros Michel-banaan – toen de favoriete banaan – op Cavendish. Deze laatste banaan is resistent tegen de schimmel die destijds zoveel schade aanrichtte.

De nieuwe schimmelvariant TR4 dwingt de industrie echter opnieuw naar alternatieve bananensoorten te kijken om Cavendish te vervangen.