Fijnstof is al na één dag dodelijk voor ouderen

Onderzoekers van de Harvard-universiteit legden de sterfdatum van 22 miljoen Amerikaanse 65-plussers (in de periode 2000-2012) naast de fijnstofgegevens in die periode.

Ze merkten een duidelijk verband. Bij een toename van het fijnste, gevaarlijkste fijnstof (PM2,5, met een diameter kleiner dan 2,5 micrometer) stierven een dag later duidelijk meer 65-plussers, melden ze in de Journal of the American Medical Association.

Strengere normen

Een stijging van de fijnstofconcentratie met 10 microgram per kubieke meter deed het aantal sterfgevallen al met 1 procent stijgen. Tot 20 microgram per kubieke meter hield die stijging aan, bij hogere concentraties vlakte de stijging af.

Ook een stijging van de ozonconcentratie deed het aantal sterfgevallen toenemen, zij het minder sterk bij een fijnstoftoename.

Fijnstof blijkt dus ook op korte termijn dodelijk. Tot nog toe was aangenomen dat fijnstof vooral op lange termijn schadelijk was.

Fijnstof in België en Nederland

Om het aantal sterfgevallen bij ouderen te doen dalen, zou de concentratie dus flink onder 20 microgram per kubieke meter moeten blijven. Bewijs voor een veilige ondergrens hebben de Harvard-onderzoekers overigens niet gevonden.

De EU legt de jaargrens voor PM2,5-fijnstof op 25 microgram per kubieke meter. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is veel strenger: een jaargemiddelde van maximaal 10 microgram per kubieke meter en niet meer dan 3 piekdagen (dagen met meer dan 25 microgram per kubieke meter) per jaar.

België en Nederland halen die WHO-norm niet. In België dalen de fijnstofconcentraties sinds 2000 gevoelig maar sinds 2015 stagneert de daling, blijkt uit cijfers van de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu.

Schadelijk voor longen en hart

Verschillende studies wezen al op de schadelijke gevolgen van fijnstof voor longen en hart. In mei nog vonden Britse onderzoekers een rechtstreeks verband tussen de inademing van PM2,5-fijnstof en hartschade.

Andere recente studies zagen een verband met een te laag geboortegewicht en met slaapstoornissen.

Vorig jaar stelde de WHO vast dat meer dan 80 procent van de stadsbewoners wereldwijd te veel fijnstof inademt.

Een van de belangrijkste oorzaken van fijnstof is wegverkeer.