Filipijnen openen jacht op rijstspeculanten

Rijst is schaars aan het worden in de Filipijnense winkels. Veel mensen vragen zich af of er een reëel rijsttekort is, dan wel of de schaarste het werk is van malafide groothandelaars die hun voorraden achter hand houden.
De econoom Cielito Habito wijst op de “flagrante tegenspraak” tussen de schaarste en de claims van de regering dat de rijstproductie met tien procent is gestegen. Habito sluit niet uit dat de productiecijfers opgeblazen zijn: “eerder is al gebleken dat we de officiële cijfers voor de groei van het bruto binnenlands product met een korrel zout moeten nemen.”
Maar als de productiecijfers kloppen, is de huidige schaarste volgens Habito een “kunstmatige crisis die gewild is door de kartels in de rijstsector, die munt willen slaan uit de globale rijstschaarste”. De econoom merkt op dat de eerste tekorten opdoken kort na de eerste nieuwsberichten over gelijkaardige problemen in andere landen.

Importafhankelijk

De Filipijnen zijn de grootste importeur van rijst en hebben in het verleden periodes van tekort steeds overbrugd door nog meer rijst te importeren. Ook nu zijn er plannen om 2,2 miljoen ton in te voeren uit Vietnam, Thailand en de Verenigde Staten, het grootste volume sinds 1998.
Toch vinden veel Filipino’s het vreemd dat hun land, waar nota bene het hoofdkwartier van het Internationaal Instituut voor Rijstonderzoek is gevestigd, niet zelfvoorzienend is voor wat rijst aangaat. Veel Vietnamese en Thaise studenten hebben aan Filipijnse universiteiten de fijne kneepjes geleerd van de rijstteelt. Het is uit diezelfde landen dat de Filipijnen hun tekort nu willen aanvullen.
De Filipijnse rijstboeren hebben het nu eenmaal niet gemakkelijk. Hun akkers worden ingepikt voor industriële projecten en ze raken maar moeilijk aan kredieten en investeringsgoederen. Bovendien krijgen ze voor hun ‘palay’ of ongepelde rijst een erg laag bedrag van de groothandelaars.
Het NFA, het overheidsinstituut dat moet toezien op voedselveiligheid en prijsstabiliteit, begon onlangs zelf rijst te kopen van de boeren aan een prijs van 17 peso (26 eurocent) per kilo in plaats van de gangbare 12 peso (18 eurocent). Het NFA koopt echter maar één procent van de rijstoogst op. Volgens economen wegen ze niet zwaar genoeg door om ook andere opkopers ertoe te bewegen de boeren een beter prijs te bieden.
Habito pleit ervoor het NFA niet langer het monopolie op de rijstinvoer te geven. “Het NFA verstoort de rijstmarkt omdat het vertrekt van de statistieken van de overheid. Als er een tekort dreigt, zouden de rijsthandelaars als eerste moeten kunnen reageren door bestellingen te plaatsen in het buitenland.”

Regering belooft investeringen

Op langere termijn moeten de Filipino’s proberen hun eigen rijstvelden productiever te maken. Volgens Habito moet er worden geïnvesteerd in irrigatie en moeten boeren makkelijker aan kredieten kunnen raken. Nu zijn het vaak de grote rijsthandelaars die de boeren geld lenen, in ruil voor een lager prijs voor hun ‘palay’.
President Arroyo heeft aangekondigd dat ze wil investeren in irrigatie, meststoffen, onderzoek en de distributie van meer productieve rijstvariëteiten. Het is niet de eerste keer dat ze dat doet. De boerenorganisatie Kilusang Magbubukid ng Pilipinas herinnerde de regering eraan dat ze nog altijd rekenschap moet afleggen over de drie miljard peso (45 miljoen euro) die ze vorig jaar had beloofd te investeren in irrigatie.