Geen meerderheid voor autosnelweg door natuurgebied
Zoltan Dujisin en Mattias Creffier
21 mei 2007
Het plan van de Poolse premier Jaroslav Kaczynski om door een regionaal referendum enige legitimiteit te verschaffen aan de aanleg van autosnelweg door een natuurgebied, is gefaald bij gebrek aan belangstelling. Slechts 21 procent van de kiezers van de regio Bialystok kwam opdagen, waardoor het referendum wettelijk niet geldig is.
Polen ligt overhoop met de Europese Unie over de aanleg van 40 kilometer autoweg door de vallei van Rospuda. Het gaat om een uniek veenlandschap met zeldzame planten- en diersoorten dat deel uitmaakt van het netwerk Natura 2000 van de Europese Unie. Het omstreden stuk autoweg maakt deel uit van de Via Baltica, een verkeersader die de Finse hoofdstad Helsinki doorheen de Baltische staten en Polen moet verbinden met de Tsjechische hoofdstad Praag.
Volgens de Poolse regering is de omleiding door de vallei van Rospuda nodig om stadje Augustow te ontlasten. De 30.000 inwoners van het toeristische plaatsje zijn de overlast grondig beu.
Referendum
De Poolse premier Kaczynski benadrukt dat hij zich inzet voor “de snelle ontwikkeling” van zijn land. Om de omstreden bouwwerken enige legitimiteit te geven, werd zondag in de regio een referendum voor of tegen de aanleg van het stuk autoweg georganiseerd. De opkomst bleef met 21,5 procent van de stemgerechtigden onder de geldigheidsdrempel van 30 procent. Van de mensen die kwamen stemmen, sprak 92 procent zich uit voor het project.
Ook de milieuorganisaties vinden dat Augustow moet worden ontlast, maar stellen voor de omleiding door het zuidelijke deel van de vallei te laten lopen, om het unieke veengebied te sparen. De Poolse overheidsdienst voor Bruggen en Wegen blijft echter bij haar standpunt dat de huidige route zowel economisch als technisch de enig haalbare is.
Omdat de Poolse overheid geen analyse uitvoerde van alternatieven voor de omleiding rond Augustow, heeft de Europese Unie de zaak doorverwezen naar het Europese Hof van Justitie. Het Hof heeft gevraagd in afwachting van een oordeel de werkzaamheden te staken.
Koppig
“De Poolse regering wacht officieel op de uitspraak van het Hof, maar is intussen begonnen met bouwwerken op minder kritische plaatsen van het traject”, zegt Robert Cyglicki van het Central Eastern European Bankwatch Network. Volgens de milieuactivist is de Poolse regering “te koppig om toe te geven dat ze een vergissing heeft begaan, uit angst voor aanvallen vanuit de oppositie of omdat ze vreest dat een nederlaag inzake Rospuda negatieve gevolgen zal hebben op andere wegenbouwwerken.”
Voor het referendum had de Europese Commissie laten verstaan dat bouwmisdrijven niet op die manier kunnen worden gerechtvaardigd en dat het resultaat van de stemming hoogstens als de uitdrukking van de mening van de streekbewoners kan worden beschouwd.
De burgemeester en de meeste bewoners van Augustow zijn voor de omleiding, omdat ze hopen dat de snelweg voor een economische heropleving en meer werkgelegenheid zal zorgen. Al zijn er ook tegenstemmen te horen die beweren dat het ongerepte natuurschoon de grootste economische troef van de regio is.