Historisch: rechter legt Shell drastische vermindering CO2-uitstoot op

Oliebedrijf Shell moet binnen tien jaar zijn CO2-uitstoot met bijna de helft verminderen van de Nederlandse rechter. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een bedrijf aansprakelijk wordt gehouden voor zijn rol in de klimaatverandering.

Shell moet tegen 2030 zijn uitstoot met 45 procent verminderen, stelde de rechtbank in Den Haag gisteren (woensdag) in een vonnis. Daarmee volgt de rechter de eis van zes milieuorganisaties en 17.000 mede-eisers. Naast de verplichte vermindering van de eigen uitstoot moet Shell zich ook ernstig inspannen om de uitstoot van zijn toeleveranciers en klanten te verminderen.

Keerpunt

Het vonnis wordt historisch genoemd omdat voor het eerst een bedrijf aansprakelijk gehouden wordt voor het veroorzaken van de klimaatverandering.

‘Dit is een keerpunt in de geschiedenis’, zegt Roger Cox, advocaat van de eisers. ‘Deze zaak is uniek omdat de rechter een groot vervuilend bedrijf heeft opgelegd dat het moet voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs. Deze uitspraak kan ook voor andere grote vervuilers grote consequenties hebben.’

Wereldwijd wordt de strijd tegen de klimaatverandering steeds vaker via de rechtbank gevoerd, en vaak met succes.

Ook internationaal kan de uitspraak effect hebben, zegt Sara Shaw van Friends of the Earth International. ‘Dit is een historische overwinning voor klimaatgerechtigheid’, zegt ze. ‘Het vonnis zal een grote steun en inspiratie zijn voor milieugroepen en gemeenschappen over de hele wereld. Grote internationale bedrijven moeten er nu rekening mee houden dat ze ter verantwoording kunnen en zullen worden geroepen, als ze mensen in gevaar brengen door de klimaatverandering erger te maken.’

Shell had zichzelf al tot doel gesteld om zijn CO2-uitstoot te reduceren met minimaal 20 procent voor 2030 en 45 procent tegen 2035, maar de rechter vindt die plannen te vaag. Het bedrijf heeft al laten weten in beroep te gaan tegen het vonnis.

Golf van rechtszaken

Met het vonnis stelt Nederland opnieuw internationaal een precedent, na de succesvolle klimaatzaak tegen de Nederlandse Staat. Klimaatorganisatie Urgenda haalde in 2015 voor het eerst het wereldnieuws toen het Nederlandse overheid op de knieën dwong. De rechter oordeelde dat de klimaatmaatregelen scherper moesten. De Nederlandse overheid ging verschillende keren in beroep maar kreeg telkens ongelijk.

Wereldwijd wordt de strijd tegen de klimaatverandering steeds vaker via de rechtbank gevoerd, en vaak met succes. Eerder deze maand nog oordeelde het Duitse Hooggerechtshof dat de Duitse klimaatwetgeving gedeeltelijk ongrondwettelijk is. De Duitse regering moet terug naar de tekentafel en duidelijke richtlijnen uitwerken voor de klimaatinspanningen na 2030, oordeelt de Duitse rechter.

Ook in België loopt een klimaatzaak. De uitspraak wordt verwacht in de eerste week van juli.