Honderdduizend mensen op de vlucht voor escalerend geweld in Mozambique

Het geweld in de regio breidt zich snel uit. Mensen die in veilige gebieden aankomen, vertellen hoe ze in angst zijn gevlucht toen gewapende groepen hun dorpen bestormden – vaak 's nachts – waarbij ze huizen in brand staken, burgers aanvielen en families dwongen te vluchten. Vaak beschrijven ze chaotische ontsnappingen, waarbij ouders hun kinderen uit het oog zijn verloren of oudere familieleden in paniek achterbleven.

Uitbreidend geweld

Voor veel ontheemden is het al de tweede of derde keer dat ze dit jaar ontheemd zijn geraakt, omdat het geweld hen naar nieuwe gebieden volgt.

Het conflict startte in 2017 in de provincie Cabo Delgado, maar heeft zich dit jaar sterk uitgebreid naar de provincie Nampula. Daardoor komen ook gastgezinnen voor ontheemde burgers in het vizier.

Door de snelle verspreiding van het geweld moeten mensen halsoverkop op de vlucht slaan en arriveren ze vaak op geïmproviseerde locaties zoals scholen en openbare ruimtes. Ook daar blijven de risico’s groot, zegt de VN-Vluchtelingenorganisatie (UNHCR), met name voor meisjes en vrouwen.

Scholen, kerken en openbare ruimtes zitten vol met pas aangekomen gezinnen, van wie velen in open lucht slapen. Met name vrouwen en meisjes lopen er groot risico op seksueel en gendergerelateerd geweld.

Kinderen komen uitgeput, getraumatiseerd en verzwakt aan na dagen lopen. Vaak zijn ze alleen of gescheiden van hun familie, in een onbekende omgeving.

Humanitaire teams

Er zijn wel humanitaire teams ter plaatse, die gezinnen proberen te herenigen, ondersteuning bieden en helpen waar ze kunnen. Maar ze worden overweldigd omdat de noden met de dag toenemen en er nauwelijks geld over is.

Essentiële diensten – zoals bescherming, onderdak, voedsel, water en sanitaire voorzieningen – staan daardoor onder grote druk. Er zijn dringend extra middelen nodig, waarschuwt de VN-Vluchtelingenorganisatie.

Tegelijk moeten vooral ook de onderliggende oorzaken van het conflict aangepakt worden om de stabiliteit te herstellen en de vicieuze cirkel van geweld en ontheemding in Noord-Mozambique te doorbreken, zegt de UNHCR.