Inheemse bevolking Costa Rica lucht hart bij Ban Ki-moon

Leiders van de acht inheemse bevolkingsgroepen van Costa Rica vertelden tijdens de ontmoeting over de nood aan het betrekken van inheemse vrouwen bij consultatieprocessen, over gewelddadige incidenten tegen de inheemse bevolking en over hoe ze voor alles moeten vechten, zelfs om een identiteitsdocument te bemachtigen.

Hun grootste ongerustheid, legden ze uit, is de bezetting van inheemse gebieden door “blanken”, vooral landbouwers die hun gronden willen afnemen ondanks een wet die hun rechten op collectieve eigendom garandeert.

Ligia Bejarano, een van de vertegenwoordigers, vertelde aan Ban Ki-moon hoe ze in 2010 uit het parlement werden gezet, net toen ze de goedkeuring eisten van een nieuwe wet. Volgens de leidster toonde de VN-topman zich heel ontvankelijk voor hun grieven en zei hij “op de hoogte te zijn” van verschillende gevallen van geweld tegen inheemse bewoners in het Centraal-Amerikaanse land, die zo’n 2,6 procent van de 4,5 miljoen inwoners uitmaken.

Dialoog promoten

“Hij benadrukte dat de dialoog een machtig middel is en dat we die moeten blijven promoten, steeds op voorwaarde dat de gemeenschappen zelf eraan deelnemen”, aldus Magaly Lázaro, een andere deelneemster aan de vergadering.

“Dit is een groep van gemarginaliseerde mensen die lange tijd gediscrimineerd werden door de samenleving”, onderstreepte Ban tijdens een conferentie achteraf in het Inter-Amerikaans Hof voor de Mensenrechten, in de hoofdstad San José.

Costa Rica heeft sinds 1977 een Inheemse Wet die stelt dat de territoria van inheemsen exclusieve eigendom zijn van hen en niet kunnen overgedragen worden. Volgens een volkstelling uit 2011 telt Costa Rica 100.000 inheemsen, verspreid over 24 gebieden in het hele land.

Begin juli vond nog een gewelddadige confrontatie plaats in het zuidoosten van het land. Tachtig mannen, gewapend met stenen en vuurwapens, vielen op 5 juli een inheemse gemeenschap aan, verdreven de lokale inwoners met geweld uit hun huizen en staken hun bezittingen in brand.

Het incident volgde op een proces waarbij inheemse bevolking de eigendom van de gronden hadden opgeëist. De regering beloofde duidelijkheid te scheppen over de eigendomsrechten in het gebied en zegt dat ze het recht van de inheemsen op hun territorium erkent.