Het is nog niet definitief en officieel, maar het is wel al zeker: José Ramos-Horta wordt de nieuwe president van de jongste natie van de wereld, Oost-Timor. Gie Goris sprak tien jaar geleden met de Nobelprijswinnaar en vroeg Ramos-Horta of hij ooit nog president van Oost-Timor wou worden.
‘De dag zelf dat Oost-Timor onafhankelijk wordt, stop ik met mijn publieke, politieke werk’, antwoordde José Ramos-Horta in 1997. ‘Ik kan mijn mond niet houden. Wie deel uitmaakt van een regering moet rekening houden met zoveel verschillende en vaak tegengestelde belangen, dat je altijd wel zaken moet zeggen die je niet meent of dat je zaken waarin je gelooft moet inslikken. Stel dat een onafhankelijk Oost-Timor goede relaties wil met China. Dan zou ik moeten zwijgen over het recht van de Tibetanen op zelfbeschikking. Dat zou ik nooit kunnen. Ik vecht nu niet voor de vrijheid van mijn volk om later mijn eigen vrijheid op te geven.’ De vraag die Ramos-Horta zich toen stelde, wordt nu uiterst actueel. Hij zal zijn land wellicht gaan leiden samen met oude strijdmakker en huidsig president Xanana Gusmão die eerste-minister wil worden.
Joé Ramos-Horta is eigenlijk van Portugese afkomst, maar beschouwt zichzelf voor de volle honderd procent als Oost-Timorees. Zijn vader diende in de koloniale zeemacht en werd -na een mislukte opstand tegen het autoritaire Salazarregime- verbannen naar Oost-Timor. Sinds 1975 werd de jonge José dan weer verbannen uit Oost-Timor en mag hij rekenen op de egards van het Portugal dat zijn vader het land uitwees.
Lees het hele, persoonlijke interview hier.