Klimaatverandering gaat gepaard met meer kankers bij vrouwen

Dat de klimaatverandering invloed heeft op de volksgezondheid, is niets nieuws: meer hittestress bijvoorbeeld, of meer ziekte door oprukkende muggen. Maar een verband met een toename van het aantal kankers is wel nieuws.

Wetenschappers van de American University in Caïro onderzochten de incidentie van vier soorten kankers in zeventien landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, een regio die met 4 graden zal opwarmen tegen 2050.

Ze ontdekten dat elke graad temperatuurstijging borst-, eierstok-, baarmoeder- en baarmoederhalskanker vaker doet voorkomen en ook dodelijker maakt. Afhankelijk van de variant steeg de prevalentie met 173 tot 280 gevallen per honderdduizend personen voor elke extra graad Celsius.

Kwetsbaar

De stijging is relatief klein, maar statistisch significant, wat wijst op een aanzienlijke toename van het risico op kanker en sterfgevallen in de loop van de tijd, zeggen de onderzoekers. De zeventien onderzochte landen zijn immers zeer kwetsbaar voor de klimaatverandering en zien nu al opvallende temperatuurstijgingen.

‘Naarmate de temperaturen stijgen, stijgt ook de kankersterfte onder vrouwen – met name door eierstokkanker en borstkanker’, zegt Wafa Abuelkheir Mataria. ‘Hoewel de stijgingen per graad temperatuurstijging bescheiden zijn, is de cumulatieve impact ervan op de volksgezondheid aanzienlijk.’

Meer risicofactoren

Het mechanisme achter de toename is nog niet duidelijk. Stijgende temperaturen, een verminderde voedsel- en watervoorziening en een slechte luchtkwaliteit verhogen wereldwijd de ziektelast en sterfte. Natuurrampen en de druk van onvoorziene weersomstandigheden verstoren ook de infrastructuur en de gezondheidszorg.

Wat betreft kanker, kan dat betekenen dat mensen meer worden blootgesteld aan risicofactoren zoals giftige stoffen in het milieu, en minder snel een diagnose en behandeling krijgen.

‘Temperatuurstijging werkt waarschijnlijk via meerdere wegen’, legt Chun uit. ‘Het verhoogt de blootstelling aan bekende kankerverwekkende stoffen, verstoort de zorgverlening en kan zelfs biologische processen op cellulair niveau beïnvloeden. Samen zouden deze mechanismen het risico op kanker in de loop van de tijd kunnen verhogen.’

De wetenschappers benadrukken dat de studie geen causaal verband aantoont, maar enkel de link vaststelt. Mogelijk heeft bijvoorbeeld ook een betere kankerscreening te maken met de toegenomen cijfers. Maar, zeggen de wetenschappers, dan zou je verwachten dat het sterftecijfer daalt of gelijkt blijft, en dat stijgt mee.