Klimaatzaak wint: Belgische overheden veroordeeld voor klimaatbeleid

Ook de Belgische Klimaatzaak haalt zijn slag thuis. De rechter veroordeelt de Belgische overheden collectief omdat ze de wettelijke zorgplicht en de mensenrechten schenden.

De rechtbank van eerste aanleg van Brussel heeft donderdag haar langverwachte uitspraak gedaan in de Belgische Klimaatzaak. Het vonnis veroordeelt de Belgische overheden collectief voor hun nalatige klimaatbeleid.

‘Deze uitspraak is een niet mis te verstaan signaal aan onze beleidsmakers.’

‘Deze uitspraak is een niet mis te verstaan signaal aan onze beleidsmakers’, zegt Serge de Gheldere, voorzitter van vzw Klimaatzaak. ‘Er moet onmiddellijk en prioritair werk gemaakt worden van een doortastend beleid richting een koolstofarme toekomst. Een betere en gezondere toekomst dus.’

Mensenrechten

Klimaatzaak noemt het uitvoerige vonnis van 83 bladzijden historisch. Het meest opvallende oordeel is dat de Belgische overheden met hun gebrekkige klimaatbeleid artikels 2 en 8 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens schenden.

Artikel 2 gaat over het meest fundamentele mensenrecht, het ‘recht op leven’. Artikel 8 over het ‘recht op eerbiediging van privé-, familie- en gezinsleven’.

Maar het vonnis is om nog twee bijkomende redenen opvallend: zo werd niet alleen de klacht van de vzw Klimaatzaak, maar ook van de 58.000 mede-eisers ontvankelijk verklaard. Daarmee erkent het hof het rechtstreekse, persoonlijke risico van de eisers.

Bovendien oordeelt de rechtbank dat de federale overheid en de drie gewesten zowel gezamenlijk als individueel verantwoordelijk zijn, ondanks de complexe Belgische staatsstructuur.

Geen concrete doelstellingen

Het vonnis volgt de eisers niet wat concrete reductiedoelstellingen betreft. Klimaatzaak argumenteerde dat België in 2025 minstens 42 procent minder broeikasgassen zou moeten uitstoten en in 2030 minstens 55 procent.

‘Eigenlijk is dat niet te rijmen. Het komt neer op een situatie waarbij een agent tegen een automobilist zegt: “Meneer, u rijdt 180 per uur. Dat is veel te snel”. “Oh, pardon. Hoeveel mag ik dan hier?” “Wel, dat zeggen we u niet” ’, zegt Klimaatzaak.

‘Niets minder dan de toekomst van onze kinderen staat op het spel.’

Klimaatzaak is dan ook van plan beroep aan te tekenen tegen het vonnis. Tegelijk spant de vzw ook een zaak aan bij het Mensenrechtenhof in Straatsburg. Dat heeft vooral te maken met de grote vertragingen bij het Brusselse gerecht, waardoor de zaak mogelijk jaren kan aanslepen.

‘Er is nog werk aan de winkel’, zegt de Gheldere. ‘Niets minder dan de toekomst van onze kinderen staat op het spel. Wij zijn de rechtbank dankbaar voor het baanbrekend werk dat ze hier verricht heeft en leggen ons vertrouwen in het verkrijgen van een concreet reductiegebod in de handen van de rechters van Hof van Beroep en het Mensenrechtenhof in Straatsburg.’