"Koop nooit gemberpoeder in medicijnflesjes"

Aicha, een meisje van vijftien, verkoopt kruiden en specerijen op de Dantokpamarkt in Cotonou. Maar wie wat beter kijkt, ziet een verontrustend detail: haar waren zijn verpakt in gerecyclede medicijnflesjes. “Die krijgt mijn moeder vaak van het ziekenhuis, want daar hebben we vrienden”, zegt Aicha. “We wassen ze en dan doen we onze kruiden erin, zoals garnalenpoeder, peper, gember…”

Dit materiaal zou al lang moeten zijn vernietigd door het betreffende ziekenhuis, het Nationaal Universitair Studieziekenhuis, zegt de inspecteur-generaal ter plaatse, Raymond Da Silva. “We doen wat we kunnen om ons afval te verbranden. Maar de kwestie van de serumflesjes is een moeilijk probleem voor alle gezondheidsinstellingen in Benin.” Hij waarschuwt dat ze zelfs schoongemaakt niet veilig zijn om te gebruiken. “Accepteer nooit snacks of kruiden die daarin zijn verpakt.”

Kritisch

Amina Sylla, het hoofd van de biomedische afvalverwerking van de non-gouvernementele organisatie Bethesda, is kritisch over het gebrek aan belangstelling van gezondheidscentra om hun afval goed te verwerken. “Ze erkennen de noodzaak niet om hier geld aan te besteden, terwijl wij het afval verwerken van veertig ziekenhuizen in de buurt.”

Nikita Topanou, voorzitter van Flambeau du Progrès, een lokale ngo die afval verzamelt in de regio Abomey-Calavi, in het zuiden, zegt dat zijn groep grote hoeveelheden biomedisch afval vindt tussen het vuilnis dat ze opruimen. “We proberen te werken aan bewustwording, zodat alle gezondheidscentra hun afval beter gaan verwerken.”

Bethesda heeft voor de vuilverwerking een stuk land gekocht in Hêvié, een gebied op enige afstand van de stad, omdat vuilverbranders minstens 200 meter van woningen moeten liggen. “Als de verbrander werkt, verbrand ik acht containers van 50 kilo. Als hij het niet goed doet, doe ik er drie”, aldus Célestin Houndjo, de manager van de installatie.

Rook

Een andere installatie van Bethesda, in Pahou, 25 kilometer buiten Cotonou, is intussen omringd door nieuwgebouwde huizen, zodat de installatie alleen ‘s nachts gebruikt kan worden. “Overdag klagen de mensen over de rook en het gas.” Hier moeten ziekenhuizen heel voorzichtig mee zijn, vindt Agossou Sènami, als arts gespecialiseerd in luchtwegen. Een slechte verbranding en verwerking kan leiden tot gevaarlijke infecties in de neus. “Dat zijn typisch infecties die mensen in een ziekenhuisomgeving oplopen.”

Het departement voor Hygiëne en Sanitatie van het ministerie van Gezondheid werkt aan training en controle in alle regio’s van het land. “We werken in meer dan duizend publieke en private gezondheidscentra”, zegt Pie Djivo, een van de twee mensen die verantwoordelijk is voor het management van biomedisch afval van het ministerie. Daarvoor gebruikt het departement een nationale handleiding, die gemaakt is in samenwerking met Canada, om duidelijk de taken en verantwoordelijkheden in het verwerken van gevaarlijk afval af te bakenen.