Kwik, klimaat en overbevissing: Europese vis krijgt het op drie fronten te verduren

Meer dan een kwart van de 20 meest beviste soorten in Europa komt in de volgende decennia onder extreme druk te staan als er niet onmiddellijk en drastisch wordt opgetreden tegen de klimaatverandering, overbevissing en kwikvervuiling. Dat blijkt uit een nieuwe studie van Canadese onderzoekers.

‘Als de uitstoot in het huidige tempo blijft toenemen, zal de weerbaarheid tegen klimaatverandering van vissoorten die de pijlers van de Europese markt zijn, zoals de grote Atlantische Sint-Jakobsschelp, de zeebarbeel en de gewone octopus, worden verzwakt door de combinatie van overbevissing, opwarming van de oceaan en kwikvervuiling‘, zegt hoofdauteur Ibrahim Issifu.

‘De populatie van deze soorten zal tegen het einde van de eeuw zijn teruggebracht tot een fractie van de huidige omvang.’

Te vervuild om op te eten

De studie is een van de eerste in zijn soort die de collectieve impact van drie grote bedreigingen onder de loep neemt. De onderzoekers keken naar de temperatuurtolerantie van de twintig populairste soorten bij Europese vissers. Die werd vergeleken met de meest recente klimaatmodellen, rekening houdend met de meest recente vangst- en kwikvervuilingsgegevens.

Zwaardvis, een delicatesse in de mediterrane keuken, is nu al een van de meest bedreigde vissoorten in de Middellandse Zee.

Daaruit blijkt dat vooral vissoorten die gevoelig zijn voor temperatuurschommelingen het moeilijk krijgen. De populaties van onder meer de langoustine, zeetong en heek zullen sterk achteruitgaan als gevolg van de opwarming van de Europese wateren.

Andere soorten zoals de zwaardvis zullen tegen 2100 zodanig vervuild zijn met kwik, dat ze volgens de onderzoekers niet meer geschikt zullen zijn voor consumptie. Bovendien krijgen de vissen door de kwikvervuiling gezondheids- en fertiliteitsproblemen, waardoor de populatie nog verder zal afnemen. Zwaardvis, een delicatesse in de mediterrane keuken, is nu al een van de meest bedreigde vissoorten in de Middellandse Zee.

De feiten achterna

‘Het is een kritieke situatie’, zegt onderzoekster Vicky Lam van het Instituut voor Oceanen en Visserij. ‘De meest overbeviste en geëxploiteerde soorten worden zwaar getroffen door zowel klimaatverandering als hoge kwikconcentraties.’

‘De meest overbeviste en geëxploiteerde soorten worden zwaar getroffen door zowel klimaatverandering als hoge kwikconcentraties.’

De onderzoekers benadrukken dat een bindende internationale overeenkomst om de uitstoot van zowel CO2 als kwik door steenkoolverbranding en zware industrie te verminderen, van cruciaal belang is om de ergste gevolgen van opwarmende oceanen te voorkomen. Tegelijk moeten ook schadelijke visserijsubsidies op de schop, om overbevissing te verminderen.

Omdat de oceaanmechanismen helemaal niet flexibel zijn, vindt coauteur Rashid Sumaila dat overheden meer moeten inzetten op preventie, in plaats van te reageren op de verwoestende impact van klimaatverandering, overbevissing en zeevervuiling wanneer het te laat is.

‘Een manier om proactief te zijn, is luisteren naar wetenschappers en leden van de oceaangemeenschap die normaal gesproken ruim van tevoren alarm slaan over dreigende gevaren.’