Latijns-Amerikaanse ecoclubs kweken groene leiders
Marcela Valente
05 januari 2009
Ecoclubs worden ze genoemd, groepen van jongeren die de plaatselijke gemeenschap tot milieuzorg aanzetten. De eerste ecoclubs gingen zestien jaar geleden aan de slag in Argentinië. Ondertussen zijn ze al in meer dan dertig landen actief, vooral in Latijns-Amerika, maar ook in Europa en Afrika. Door hun acties ontwikkelen de jongeren zin voor verantwoordelijkheid en leiderschap.
In ecoclubs leren jongeren van 12 tot 25 zelf bewustmakingscampagnes op te zetten rond de meest urgente milieuthema’s, van klimaatwijziging over afvalrecyclage tot de preventie van dengue. De campagnes zijn gericht op scholen en buurten, waar de jongeren van deur tot deur gaan.
De ecoclubs ontstonden in 1992, toen landbouwingenieur Ricardo Bertolino scholieren in het Argentijnse Firmat vroeg om de inwoners aan te zetten hun huishoudelijk afval te sorteren. De leerlingen vormden groepen en gingen van deur te deur om hun voorstel uit te leggen. Het initiatief kreeg algauw navolging in andere steden in de regio.
De ecoclubs willen van de jongeren verantwoordelijke burgers maken, die zich engageren in plaatselijke milieuprojecten. Daartoe werken ze samen met andere civiele organisaties. “We proberen milieubewuste burgers te vormen”, zegt de 23-jarige rechtenstudente Liliana Freta, voorzitter de koepelorganisatie Ecoclubes Argentina.
Leiders
Ieder lid van de ecoclub weegt even zwaar op de besluitvorming van de groep. “(De ecoclubs) geven jongeren de mogelijkheid om hun leiderscapaciteiten te ontwikkelen. Ik zou zelfs zeggen dat we aan milieupolitiek doen, sommige van onze vroegere leden zijn verkozen politici en besturen op die manier mee.”
De eerste ecoclubs verspreidden zich snel over heel Argentinië, waar ze een los gestructueerd netwerk van zo’n 1.500 jongeren in meer dan honderd ecoclubs vormden. Nog geen tien jaar later waren er al ecoclubs in 33 landen, waaronder Bolivia, Brazilië, Chili, Costa Rica, de Dominicaanse Republiek, Ecuador, Honduras, Guatemala, Nicaragua, Panama, Paraguay, Peru en Uruguay. Ook enkele Europese en Afrikaanse landen volgden het Argentijnse voorbeeld.
Een Internationaal Netwerk van Ecoclubs coördineert de activiteiten van de verschillende groepen via een bestuursraad, waarin stichter Bertolino nog steeds actief is. Vertegenwoordigers van elk land ontmoeten elkaar jaarlijks om ervaringen uit te wisselen.
Sociaal
“In Argentinië zijn de dringendste thema’s water, huishoudelijk afval, ontbossing, klimaatwijziging en gezondheidsproblemen zoals dengue (knokkelkoorts)”, zegt Liliana Freta. “Maar we lanceren ook een nieuw programma dat de groeiende bekommernis voor sociale thema’s bij jongeren weerspiegelt.”
Een van de ecoclubs die zich sterk sociaal profileert, is actief in Clorinda, 1.200 kilometer ten noorden van Buenos Aires. “We werken met kansarme jongeren in lokale soepkeukens”, zegt Juan Ortiz van de Ecoclub in Clorinda. De groep heeft dertig actieve leden; buitenlandse vrijwilligers komen er gedurende enkele maanden een handje toesteken. “We organiseren leuke activiteiten voor de kinderen en leren hen zorg te dragen voor het milieu.” Een van de activiteiten is Expresarte, gefinancierd door het ministerie van Cultuur, waardoor de kinderen gratis theater-, koor- en gitaarles krijgen.