Mangrovebossen zijn de beste zeewering

Afgelopen weekend trok de cycloon Hudhud over de Oost-Indiase staat Andhra Pradesh. De cycloon richtte grote schade aan aan de elektriciteits- en telefooninfrastructuur, beschadigde het vliegveld en verwoestte duizenden huizen, rijstvelden, bananenplantages en suikerrietvelden in de regio.

In Japan, dat nog herstelt van de tyfoon Phanfone, bracht de tyfoon Vongfong afgelopen weekend hevige neerslag en harde wind. Ook hierbij werd opnieuw schade veroorzaakt.

In de hele wereld wordt de waarde van deze bossen onderschat, zeggen experts.

Tropische stormen kunnen niet voorkomen worden, maar er is wel een natuurlijk verdedigingssysteem dat de schade kan beperken: de mangrovebossen. In de hele wereld wordt de waarde van deze bossen onderschat, zeggen experts.

De rol van mangrovebossen kwam ook aan de orde op de twaalfde Biodiversiteitsconferentie (COP12) in Pyeongchang (Zuid-Korea), die nog tot eind deze week duurt. Daar werd gesproken over het Strategische Biodiversiteitsplan 2011-2020 en de twintig daarmee samenhangende doelen, waarover in 2011 in Nagoya, Japan, overeenstemming werd bereikt.

Een van de doelen is het verbeteren en veerkrachtiger maken van ecosystemen, zodat ze weerbaarder worden tegen de klimaatverandering. Op dit punt is te weinig vooruitgang geboekt, blijkt uit de recent gepubliceerde Global Biodiversity Outlook 4 (GBO4). Er is volgen het rapport eerder een ontwikkeling “in de verkeerde richting” gaande.

Die negatieve ontwikkeling is goed zichtbaar als het gaat om het behoud van mangrovebossen, die per hectare zo’n 1000 ton CO2 kunnen opslaan. Dat is meer dan welk ander ecosysteem op land of zee kan, blijkt uit informatie van het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNEP).

De capaciteit om grote hoeveelheden CO2 vast te houden, maakt mangrovebossen een cruciaal onderdeel van nationale en wereldwijde pogingen de klimaatverandering en rampen te verminderen. Toch krijgen de bossen niet de aandacht die ze verdienen, zeggen experts.

Complex ecosysteem

Mangroven zijn bomen die het goed doen in een zoute kustomgeving. Ze zijn te vinden in 123 landen en bedekken in de hele wereld zo’n 152.000 vierkante kilometer. Meer dan 100 miljoen mensen leven binnen 10 kilometer van grote mangrovebossen, die vis, bosproducten, schoon water en bescherming tegen erosie en extreem weer bieden.

Vooral in Zuid-Azië worden de bossen bedreigd: vergeleken met de oppervlakte in 2000, kan 35 procent verdwenen zijn tegen 2050.

De bossen leveren diensten die jaarlijks 25.000 tot 45.000 euro per hectare waard zijn, zeggen de auteurs van de UNEP-studie ‘The Importance of Mangroves: A Call to Action. Ze gaan momenteel echter drie tot vijf keer sneller verloren dan andere bossen, constateren zij.

Naast menselijke activiteit, is de klimaatverandering een serieuze bedreiging voor deze complexe ecosystemen. Vooral in Zuid-Azië worden de bossen bedreigd: vergeleken met de oppervlakte in 2000, kan 35 procent verdwenen zijn tegen 2050.

Mangroven hebben een ingewikkeld wortelsysteem, dat werkt als een natuurlijke muur tegen stormen, binnendringend zeewater, overstromingen en tyfonen. Kwetsbare dorpen aan de kust worden zo beschermd.

Lagere golven

Vorig jaar rond deze tijd kostte de cycloon Phailin - een van de sterkste tropische stormen ooit die India bereikte - 53 mensen het leven. Meer dan 360.000 huizen raakten beschadigd en 8 miljoen mensen leden schade.

In oktober 1999 kostte de verwoestende cycloon Odisha het leven aan 8.500 mensen. Twee miljoen huizen werden verwoest. Uit een impactstudie die na deze storm werd gehouden, bleek dat het dorp met de minste schade per huishouden, beschermd werd door mangroven. Volgens wetenschappers kunnen mangroven de hoogte en kracht van golven verminderen met 13 tot 66 procent. Ook kunnen de mangroven overstromingen minder ernstig maken.

Jacqueline Alder, hoofd zoetwater en ecosystemen bij de UNEP-afdeling Milieubeleid en Implementatie, zegt dat een recente kosten-batenanalyse van de situatie op Fiji, in de zuidelijke Pacific, erop wijst dat het planten van mangroven beter werkt dan het aanleggen van een bijna 2 meter hoge zeewering.

Ook Alder denkt dat veel beleidsmakers zich niet realiseren hoe waardvol de mangrovebossen zijn. “Ze begrijpen meer van de commerciële waarde van het hout uit traditionele bossen en vinden dat dus belangrijker.”