Natuurrampen zorgen voor dubbel zoveel ontheemden als conflicten

Cijfers van het Noorse International Displacement Monitoring Centre (IDMC) tonen aan dat er in 2015 net geen 28 miljoen mensen op de vlucht waren in eigen land. In totaal telt de wereld vandaag 40,8 miljoen ontheemden, dubbel zoveel dan het aantal vluchtelingen.

Secretaris-Generaal van de Noorse Vluchtenlingenraad (NRC), Jan Egeland: ‘Het aantal ontheemden in 2015 is gelijk de som van de inwonersaantallen van Londen, New York City, Parijs en Caïro. In de meeste gevallen nemen mensen slechts het hoogstnodige mee en verlaten ze halsoverkop hun woonplek. Nadien volgt een immens gevoel van onzekerheid.’

Gemiddeld verlieten er dagelijks 66.000 mensen hun woning in 2015.

Natuur

Het aantal ontheemden dat op de vlucht was voor geweld bedroeg 8,6 miljoen. Dat zijn er gemiddeld 24.000 per dag. Met dat cijfer staat het jaar 2015 helemaal bovenaan in de metingen. Het aantal ontheemden dat vorig jaar natuurrampen ontvluchtte, bedroeg 19,2 miljoen. Ze zijn verspreid over 113 landen en vielen afgelopen jaar vooral ten prooi aan stormen en overstromingen.

De Nepalese aardbeving in april vorig jaar zorgde voor 2,6 miljoen ontheemden.

Voornamelijk Zuid- en Oost-Azië werden getroffen door watersnood. India telde 3,7 miljoen ontheemden door natuurgeweld. In China waren dat er 3,6 miljoen.

In totaal waren de laatste acht jaren niet minder dan 203,4 miljoen mensen in eigen land op de vlucht voor rampen.

Top tien landen met aantal ontheemden door natuurrampen:

Conflict

Meer dan de helft van alle ontheemden die geweld ontvluchtten, bevinden zich in Syrië, Jemen en Irak. De komst van IS in Irak en Syrië en het gewapende conflict tussen sjiitische Houthi’s en soennieten in Jemen brachten grote mensenstromen teweeg in het Midden-Oosten.

Vijf van de tien landen die de meeste ontheemden kenden door geweld, staan onafgebroken in de lijst sinds 2003: Colombia, de Democratische Republiek Congo (DRC), Irak, Soedan en sinds 2011 ook Zuid-Soedan.

Vijf landen staan al sinds 2003 onafgebroken in de top tien.

Schattingen van IDMC tonen aan dat minstens 1 miljoen mensen in Mexico en Centraal-Amerika op de vlucht sloegen door druggerelateerd geweld en rivaliserende bendes. Nog tien miljoen anderen werden verdreven door de bouw van dammen, nieuwe stedenbouwkundige plannen of sportevenementen. Velen onder hen zijn niet opgenomen in de statistieken omdat hun woning niet bestaat volgens officiële stadsplannen.

Top tien landen met aantal ontheemden door conflicten:

Gebrek aan wil om te veranderen

Alexandra Bilak, directeur van IDMC, zegt dat het rapport de veelheid aan uitdagingen toont van interne crisissen: ‘De resultaten bewijzen dat politieke oplossingen tegenover ontheemden afwezig zijn. Ze moeten nationale regeringen en beleidsmakers wakker schudden.’

‘Als landen niet voorbereid zijn op noodgevallen, kunnen conflicten decennialang aanslepen. Dat is het geval in Colombia en de DRC’, voegt Bilak toe. In beide landen strijden het leger, de regering en rebellengroepen al jaren om de macht.

‘Het rapport moet beleidsmakers wakker schudden.’

Bilak stelt dat nationale regeringen verantwoordelijk zijn voor de documentatie van het aantal ontheemden. Maar niet elk land houdt die statistieken even nauwkeurig bij.

Het rapport verschijnt drie jaar nadat de VN schatte dat de wereld 59,5 miljoen ontheemden, vluchtelingen en asielzoekers zou tellen tegen 2015. UNHCR berekende dat een op de 122 mensen vandaag ontheemd zijn door geweld, vervolging of oorlog.