Nielson kant zich tegen plannen voor 'geïntegreerde' Europese ontwikkelingshulp
Stefania Bianchi
22 mei 2003
Poul Nielson, de EU-commissaris voor ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp, trekt fel van leer tegen de plannen van de Europese Conventie om ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp ondergeschikt te maken aan het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid van de Unie. Hij sluit zich daarmee aan bij de kritiek die de Europese ngo-koepel BOND vorige week formuleerden: Het gevaar bestaat is dat ontwikkelingshulp en vehikel wordt om 'geesten en harten te winnen'. Dan heb je een gepolitiseerd humanisme in plaats van humane politiek.
De Conventie boog zich de afgelopen weken en maanden ook over de Europese ontwikkelingssamenwerking en stelde een aantal verregaande hervormingen voor in haar ontwerptekst voor een Europese grondwet. De voorstellen van de Conventie gaan in tegen de basisprincipes van het humanitaire recht, zo zei EU-commissaris Nielson dinsdag in een hoorzitting over het thema. Ik ga niet voorwenden dat ik dit voorstel steun. De humanitaire hulp van de EU is een systeem dat goed functioneert, en het is onverstandig om daaraan te morrelen.
De Conventie stelt onder meer voor om de aparte raad voor ontwikkelingssamenwerking te schrappen en onder te brengen in de nieuwe Raad voor het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid (CFSP). Met andere woorden: ontwikkelingssamenwerking, en ook humanitaire hulp, worden een zaak van de Europese minister van Buitenlandse Zaken, als die er komt. De ontwerptekst omschrijft ontwikkelingssamenwerking als een instrument voor externe actie. Enkele tientallen ngo’s gaven vorige week al uiting aan hun verzet tegen die plannen.
Nielson vreest dat ontwikkelingssamenwerking en noodhulp een politieke speelbal worden. De voorstellen druisen in tegen de opdracht van humanitaire hulp. Ze kunnen ertoe leiden dat de EU intervenieert in sommige crises en in andere niet, afhankelijk van wat er politiek te verdienen valt. De opdracht van ECHO, dat de Europese noodhulp coördineert, is om hulp te bieden wars van politieke en militaire voordelen. En dat moet zo blijven, benadrukte de commissaris. Costanza Adinolfi, de directeur van ECHO, staat op dezelfde lijn als de commissaris. De neutraliteit is essentieel voor humanitaire hulp, maar dat gaat er bij de Conventie moeilijk is. Ze begrijpen de context helemaal anders.
Het ontwerp van de nieuwe Europese grondwet wordt volgende maand voorgesteld door de Conventie. De laatste knopen moeten doorgehakt worden op een intergouvernementele conferentie eind 2003 of begin 2004, en dan is de nieuwe Europese Unie een feit.