Nieuwe gevechten tussen M23 en regeringsleger in Kivu
Manon Pauwels
21 mei 2013
De rebellengroepering “Mouvement du 23 mars” (M23) en het regeringsleger (Fardc) van Congo zijn voor de eerste keer na de terugtrekking van M23 opnieuw in de clinch gegaan 12 kilometer buiten Goma, Noord-Kivu. Beide partijen wijzen met beschuldigende vinger naar elkaar voor het starten van de gevechten.
De VN-vredesmissie in Congo (Monusco) is bezorgd over de nieuwe gevechten tussen de rebellengroepering M23 en het regeringsleger. De gevechten begonnen maandagochtend 20 mei in Kibati, Rusayo en Mutaho, ongeveer 12 kilometer van Goma, de hoofdstad van de provincie Kivu, laat Monusco weten.
Het zijn de eerste gevechten sinds de rebellen zich in december 2012 hebben terugtrokken uit de provinciehoofdstad Goma. Ze hebben de stad toen een twaalftal dagen ingenomen en trokken zich dan terug, nadat Kinshasa beloofd had vredesonderhandelingen op te zetten. Die onderhandelingen hebben nog niet veel opgeleverd.
De gevechten komen in een periode waarin de VN net een nieuwe interventiebrigade naar de regio heeft gestuurd en secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon in Kinshasa wordt verwacht (op woensdag 22 mei). Op 10 mei kwamen de eerste van die troepen, militairen uit Tanzania, aan in Goma. De troepen moeten gewapende groepen in de regio neutraliseren.
UN News schrijft dat de sfeer recent hooggespannen is omdat M23 openlijk het inzetten van de VN-interventiebrigade afkeurde en de zogenoemde Kampala-vredesgesprekken afgeblazen heeft.
‘De vredesmissie meldt dat de eerdere schermutselingen nu geëscaleerd zijn naar het gebruik van zware wapens, mortieren en raketwerpers’, zegt VN-woordvoerder Eduardo de Buey. Monusco voegt daar aan toe dat het regeringsleger gevechtshelikopters ingezet heeft in één van zijn operaties.
Beschuldigende vingers
Beide partijen betichten elkaar ervan als eerste aangevallen te hebben. De gouverneur van Kivu, Julien Paluku, bevestigt dat de rebellen de aanval ingezet hebben. Hij zegt dat M23 opnieuw aanviel om een gevoel van twijfel te zaaien over de strategieën van Monusco en uit angst voor de komst van secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon. Dat vertelde hij aan Radio Okapi, de radiozender van de vredesmissie Monusco.
M23 daarentegen ontkent dat zij de gevechten met het Fardc startten. Volgens Radio Okapi zei de politieke chef van M23, Bertrand Bisimwa, dat de beweging enkel Rwandese rebellen van het FDLR (Forces démocratiques de libération du Rwanda) wilden wegjagen uit Mutaho.
Op de Twitter-pagina van M23 werd er op zondag 19 mei al gezegd dat de ‘jongens’ van M23 woedend waren, omdat Kabila hen na het terugtrekken uit Goma in december onderhandelingen had beloofd. ‘In de plaats daarvan worden we gebombardeerd’, staat er op @m23congordc.
Situatie onder controle?
Op de dag dat de gevechten zijn begonnen riep vicegouverneur van Kivu, Feller Lutachichirwa, de bevolking op tot kalmte. Hij verzekerde, volgens Radio Okapi, dat ‘de situatie onder controle’ was van het regeringsleger.
‘De sfeer is anders,’ zei Lutachichirwa nog tegen Radio Okapi, ‘anders dan de sfeer die heerste vanaf het moment dat de rebellen Goma in 2012 bezet hebben.’
De dag na de aankondiging van de vicegouverneur zijn er opnieuw gevechten geweest tussen het regeringsleger en M23. Een honderdtal mensen werd op de eerste dag van de gevechten geëvacueerd naar de vluchtelingenkampen in Mugunga, laat Monusco weten. De woordvoerder van de regering, Lambert Mende, zegt dat er al 15 doden en 21 gewonden vielen aan de kant van M23 en 4 doden en 6 gewonden aan de kant van het regeringsleger.