Nieuwe studie toont ernstige medicijntekorten in Gaza

Tussen mei en juli 2025 onderzocht het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG), samen met partners op het terrein, in Australië en Europa, de beschikbaarheid van essentiële geneesmiddelen in Gaza. De onderzoekers keken naar 25 essentiële geneesmiddelen. Ze gingen na of die beschikbaar waren in openbare ziekenhuizen, humanitaire en noodhulpcentra en apotheken.

Van die 25 onderzochte geneesmiddelen waren er maar 9 die in minstens 80 procent van de zorginstellingen beschikbaar waren, blijkt uit de resultaten in The Lancet. Met name voor patiënten met chronische aandoeningen is de situatie erg zorgwekkend: geen enkele apotheek had insuline op voorraad en verschillende eerstelijnsbehandelingen voor diabetes, hypertensie en epilepsie waren nauwelijks of helemaal niet beschikbaar.

Wel zijn er grote regionale verschillen. In Noord-Gaza had gemiddeld maar 37 % van de onderzochte voorzieningen een essentieel geneesmiddel op voorraad, tegenover 54 % in het zuiden.

‘En zelfs als er medicijnen op de plank liggen, kan bijna niemand ze betalen, want de hele bevolking in Gaza leeft in armoede en is afhankelijk van humanitaire hulp’, zegt Saleh Aljadeeah, apotheker en postdoctoraal onderzoeker aan de Dienst Farmaceutische Volksgezondheid van het ITG. ‘Kwaliteit is een ander probleem: het gebrek aan elektriciteit en koeling brengt de houdbaarheid van medicijnen zoals insuline in gevaar. Zelfs wanneer medicijnen beschikbaar en betaalbaar zijn, is hun kwaliteit niet gegarandeerd.’

Blokkade

Volgens Aljadeeah is dringende levering van medicijnen voor chronische aandoeningen, zoals insuline en epilepsiebehandelingen, daarom van vitaal belang.

‘Mensen sterven niet alleen door bombardementen, maar ook door gebrek aan medicijnen’, zegt hij. ‘Zonder een staakt-het-vuren en een einde aan de blokkade zullen de tekorten aanhouden.’

Ook nog voor oktober 2023 lag de geschatte beschikbaarheid van medicijnen in Gaza al op amper 55 %, ver onder de norm van de Wereldgezondheidsorganisatie. De blokkade en het escalerende conflict hebben het gezondheidssysteem verder doen instorten.