Oceanen verzuren tien keer sneller dan voorspeld
Stephen Leahy
25 november 2008
De zuurtegraad van de oceanen stijgt tien keer sneller dan tot nu toe werd gedacht. Dat staat in een studie die gisteren in het Amerikaans wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences werd gepubliceerd. De stijging doet soorten als mossels aan een sneltempo verdwijnen.
“Er zijn dramatische veranderingen aan de gang”, zegt Timothy Wootton van de faculteit Ecologie en Evolutie van de universiteit van Chicago. Wootton is de auteur van de studie die maandag werd gepubliceerd. “We hebben een drempel overschreden, de oceanen kunnen de concentratie CO2 in de atmosfeer niet meer aan”, vertelt hij aan IPS.
Wetenschappelijk dispuut
De zuurtegraad van oceanen wordt doorgaans uitgedrukt in pH, waarbij een lage waarde overeenkomt met een hoge zuurtegraad. Volgens Ulf Riebesell, oceanograaf aan het Leibniz Instituut voor Marine Wetenschapen in Kiel, verlaagt de pH-waarde van de oceanen sinds 1980 met 0,02 per decennium onder invloed van het stijgende CO2-gehalte in de atmosfeer.
De studie die gisteren werd gepubliceerd door Wootton en collega’s beschrijft een pH-vermindering met 0,4 aan de kust van de Amerikaanse deelstaat Washington, in het noordwesten van het land. Die sterke stijging heeft een dramatische impact op het zeeleven. “Grote schelpen zoals mosselen sterven aan een sneltempo en worden vervangen door andere soorten”, zegt hij. Een hogere zuurtegraad betekent dat er minder calciumcarbonaat beschikbaar is voor koraal en schelpen om te groeien. De mosselvelden die in de studie onder de loep werden genomen, maakten plaats voor algenbossen. De resultaten hebben slechts betrekking op één specifieke kuststrook, maar volgens Wootton zijn er genoeg andere gebieden langs de Westkust van Noord-Amerika waar grote stijgingen in de zuurtegraad vastgesteld zijn.
Het CO2-gehalte in de atmosfeer en de oceanen was miljoenen jaren in evenwicht. Maar de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer is de afgelopen honderdvijftig jaar spectaculair gestegen door de verbranding van fossiele brandstoffen en ontbossing. De oceanen hebben één derde van de menselijke uitstoot geabsorbeerd en zijn hierdoor 30 procent zuurder geworden. Niemand betwist dit. Er is echter veel discussie over de snelheid waarmee de verzuring optreedt en welke impact dit heeft op de aarde.
Riebesell en andere oceanografen die door IPS werden gecontacteerd, ontkennen dat CO2 verantwoordelijk is voor de grote stijging die door Wootton werd opgemeten. “Als die pH-verandering waar is, moeten er andere factoren zijn die de pH van het zeewater beïnvloeden”, zegt Riebesell. Wootton houdt vol dat er geen andere uitleg is voor zijn resultaten. Onderzoek naar de verzuring van de oceanen is een jong wetenschappelijk veld en het is nog steeds niet duidelijk welke de beste onderzoeksmethoden zijn.
We hebben een drempel overschreden, de oceanen kunnen de concentratie CO2 in de atmosfeer niet meer aan.
Verzuring is “angstwekkend”
Hoe dan ook zijn veel wetenschappers bezorgd om de verzuring van de oceanen en het verdwijnen van koraal en andere soorten. Volgens sommigen zal binnenkort weinig meer in de oceanen te vinden zal zijn dan bacteriën, kwallen en algen indien niets wordt ondernomen tegen menselijke uitstoot van CO2 en ontbossing. “CO2 maakt de oceanen ziek”, zegt Jackie Savitz, campagnedirecteur van de milieuorganisatie Oceana. “Er is een grote kans dat tegen de helft van deze eeuw alle koraal zal uitgestorven zijn.”
“De verzuring van de oceanen is inderdaad angstwekkend”, zegt de Duitse onderzoeker Riebesell. “Het kan duizend jaar duren alvorens de oceanen hun oorspronkelijke opslagcapaciteit terugwinnen. Veel soorten zullen niet kunnen aanpassen aan de zuurte en in de oceaan is er geen plek om zich hiervoor te verstoppen. De oceanen zullen er binnen twintig jaar helemaal anders uitzien.”