Ozonlaag onder vuur uit onverwachte hoek

In de jaren tachtig was er heel wat te doen om het gat in de ozonlaag, de laag die ultraviolette bestraling van de zon tegenhoudt en zo onder meer de kans op huidkanker vermindert. In 1989 kwam de wereld overeen om enkele van de meest schadelijke stoffen te verbieden. Met succes, want na het ondertekenen van het Protocol van Montreal kon de ozonlaag zich herstellen.

Uit nieuw onderzoek in Nature Geoscience blijkt echter dat een aantal stoffen die niet onder het protocol vallen, steeds sneller oprukken en zo een nieuwe bedreiging voor de ozonlaag vormen. Het gaat om zogenaamde ‘erg kortlevende substanties’ (Very Shordlived Substances of VSLS).

Nieuwe bedreiging

‘De industriële productie van die stoffen is niet gecontroleerd onder het Montreal Protocol, omdat ze historisch weinig invloed hadden op de teloorgang van de ozonlaag’, zegt Ryan Hossaini van de University of Leeds en hoofdauteur van de studie. ‘Maar we hebben nu vastgesteld dat de concentratie van een van die chemicaliën snel aan het stijgen is en dat, als er niets gebeurt, dit een aantal van de maatregelen uit het Montreal Protocol teniet kan doen.’

De wetenschappers staven hun bevindingen onder meer met meetgegevens van de Amerikaanse klimaatdienst NOAA. Die tonen een snelle verhoging van de concentratie van dichloormethaan, een door de mens geproduceerde VSLS die in een brede waaier van industriële toepassingen wordt gebruikt.

‘We moeten de concentratie van die gassen in de gaten blijven houden en kijken waar ze vandaan komen’, zegt medeauteur Martyn Chipperfield. ‘Momenteel blijft de ozonlaag zich weliswaar herstellen van de effecten van CFK’s, maar de groeiende concentratie aan dichloormethaan leidt tot onzekerheid in de voorspellingen.’