Polio dreigt voor poorten Europa

Oekraïne heeft een van de laagste vaccinatieratio’s in Europa, met name bij kinderen. Hoewel de richtlijnen van de overheid vaccinatie opleggen voor tien ziektes, waaronder polio, rode hond en mazelen, wordt amper de helft van de kinderen gevaccineerd. Vijf jaar geleden, in 2008, was dat nog 80 procent.

Het aantal besmettingen met ziektes die te voorkomen zijn, is daardoor in de voorbije jaren sterk gestegen. Gezondheidsdeskundigen vrezen voor een grote uitbraak als er niet snel meer gevaccineerd wordt.

“Er is een zeer reëel risico dat polio kan terugkeren , naast andere ziektes zoals de bof of rode hond”, zet Dorit Nitzan, arts en vertegenwoordiger van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in Kiev. “Als het vaccinatieprogramma, dat nu het zwakste is in twintig jaar, niet wordt opgekrikt, kunnen we nieuwe uitbraken verwachten.”

Wantrouwen

Bij de bevolking heerst veel wantrouwen sinds 2008, toen een tiener overleed na een vaccinatie voor mazelen en rode hond. De media weten die dood onterecht aan het vaccin, en een gebrekkige reactie door de overheid gooide olie op het vuur.

Uit een recente enquête van de VN-kinderrechtenorganisatie Unicef blijkt dat een derde van de Oekraïense ouders gekant is tegen vaccinatie.

Olga Denisova, een 33-jarige moeder, liet haar dochter wel vaccineren, maar maakt zich zorgen. “Als moeder ben ik bezorgd”, zegt ze. “Ik hoor zoveel verhalen over de vaccins die niet veilig zouden zijn. Er is niet genoeg informatie, en de overheid zou duidelijker moeten zijn. Maar ik hoor ook vertellen over gevallen van polio, en dat maakt me bang.”

Voorraden

Maar ook lokale gezondheidswerkers staan niet te springen om mensen te overtuigen. Ze vrezen dat ze zelf gearresteerd of vervolgd kunnen worden, zoals gebeurde met hun collega’s in 2008.

Vaccinaties zijn niet bij wet verplicht, maar kinderen kunnen niet naar school zonder certificaat dat ze ingeënt zijn. Ouders omzeilen dat probleem met valse documenten.

En zelfs wie overtuigd is, kan lang niet altijd een vaccin bemachtigen. Ziekenhuizen beschikken vaak over onvoldoende gratis vaccins, en het middel zelf betalen is een aderlating voor veel gezinnen in een land waar het gemiddelde inkomen rond de 300 euro schommelt.

De tekorten zijn te wijten aan geldtekort, gebrekkige distributie en corruptie. De staat moet besparen en kan maar instaan voor 65 procent van de totale kosten van het vaccinatieprogramma.

Polio

Vooral polio, die nagenoeg volledig uitgeroeid is in Europa, baart gezondheidsdeskundigen zorgen. Amper 74 procent van de Oekraïners is ertegen ingeënt. In de Europese Unie en de Verenigde Staten is dat meer dan 90 procent. Om zich te wapenen tegen een uitbraak, organiseerde de WHO vorige maand nog een oefening in Oekraïne.

De organisatie hoopt dat de situatie op korte termijn kan verbeteren. “Er is een beter aankoopmechanisme nodig voor de vaccins, betere rapportering, en een informatiecampagne die het vertrouwen bij de bevolking moet doen weerkeren”, zegt Nitzan.

“We zijn hoopvol. De nieuwe minister voor Volksgezondheid, Raisa Bogatyrova, breekt niet enkel een lans voor de volksgezondheid maar specifiek ook voor vaccinatie. We kunnen alleen maar hopen dat ze steun krijgt van de andere betrokken ministeries, zoals Financiën, en dat er vooruitgang geboekt kan worden.”