President Morales leidt mars voor nieuwe grondwet in Bolivia

Ruwweg 3.000 inheemse Bolivianen, vakbondsmensen en leden van sociale organisaties willen de hoofdstad La Paz in een week tijd bereiken. Onderweg zullen naar verwachting nog duizenden aanhangers zich bij hen aansluiten.
Morales en zijn achterban willen een referendum houden waarbij de Bolivianen kunnen stemmen over het ontwerp van de grondwet dat een grondwetgevende vergadering in december goedkeurde. In deze vergadering heeft de regerende partij Movimento al Socialismo (MAS) de meerderheid. MAS controleert ook het Lagerhuis van het parlement, maar de rechtse oppositie vormt de meerderheid in de senaat.
In Bolivia hebben de mijnsector en de inheemse bevolking een lange traditie van protestacties. Ze hebben reeds vaker hun eisen kracht bij gezet door middel van lange marsen doorheen het land. De demonstratie van deze week betekent een heropleving van dit drukkingsmiddel.

Erkenning

Het linkse bestuur ligt onder vuur van de conservatieve oppositie bestaande uit rijke landeigenaars en zakenlui uit de oostelijke provincies Beni, Chuquisaca, Pando, Santa Cruz en Tarija. Die streven naar regionale autonomie. Daarnaast willen ze meer controle over de natuurlijke rijkdom die grotendeels in hun provincies ligt. Het gaat daarbij in de eerste plaats om aardgas en vruchtbare landbouwgrond.
“Voor de eerste maal zal ons volk erkend worden door de grondwet”, verklaarde Morales, de eerste inheemse president van het land. “Deze mars draait rond de eer en trots in ons dierbaar vaderland, rond kwaliteit van alle Bolivianen”, zei hij in een toespraak voor de aanvang van de tocht. Morales drong er bij de oppositie op aan het referendum goed te keuren alvorens de demonstranten in La Paz aankomen op 20 oktober. Zo zal hun aankomst “een viering” zijn.
Toen de gesprekken tussen Morales en gouverneurs uit de oppositie afsprongen op 5 oktober, moest de president op zoek naar parlementaire steun voor het referendum over de grondwet. Het wetsontwerp erkent de culturele en territoriale rechten van de inheemse meerderheid in Bolivia. Het zet ook een limiet op de grootte van landeigendom.
De mars is een vreedzaam antwoord op het geweld dat conservatieve groepen voor meer autonomie ontketenden in de oostelijke provincies. Daarbij werden overheidsgebouwen bezet en vernield door radicale rechtse jongerenbewegingen. Op 11 september vielen minstens 17 doden in de provincie Pando, waarvoor de provinciegouverneur werd aangehouden.

Hoogvlakte

De typische hoedjes van schapenwol en de bonte poncho’s uit de westelijke hooglanden vermengen zich met de lichte kledij en strooien hoeden van de mensen uit warmere landsdelen in het oosten. Samen liepen ze over de snelweg die de Boliviaanse uitgestrekte Hoogvlakte doorkruist. Hier wordt de asfalt overdag gloeiend heet, maar ’s nachts duiken de temperaturen er onder het vriespunt.
In het verleden heeft Morales als leider van de zes federaties van cocaplanters in de centrale regio Chapare zijn volgelingen aangevoerd bij vier tochten van 400 km. Toen verdedigden ze de voordelen van coca als geneeskrachtige plant of traditionele thee. Ondanks pogingen van de anti-drugsbridage en het leger om de cocaboeren tot stilstaan te brengen, bereikten honderden van hen La Paz. Zo won Morales de aanhang die hem uiteindelijk het presidentschap bezorgde.