Sahara is voorbije eeuw met 10 procent gegroeid

De Sahara is in de voorbije honderd jaar een tiende groter geworden. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek. Woestijnen hebben te kampen met bijzonder weinig neerslag, vaak rond de 100 millimeter per jaar of minder. Onderzoekers van de Universiteit van Maryland analyseerden daarom de neerslag die Afrika elk jaar kreeg tussen 1920 en 2013. Ze ontdekten zo dat de Sahara in die periode met 10 procent is gegroeid.

Klimaatcycli

De resultaten wijzen in de richting van de klimaatverandering als schuldige, maar ook naar natuurlijke klimaatprocessen zoals de Atlantic Multidecadal Oscillation (AMO), een klimaatcyclus die de temperatuur van het zeewater in de Atlantische Oceaan beïnvloedt. Het geografische patroon van de uitbreiding varieerde tussen de seizoenen, en de belangrijkste groei gebeurde in het noorden en het zuiden.

‘De klimaatverandering doet die circulatie verbreden, waardoor de woestijn naar het noorden oprukt’

‘Woestijnen vormen zich doorgaans in subtropische regio’s, als gevolg van de Hadley-circulatie: hete lucht die is opgestegen aan de evenaar komt in die regio’s terug naar beneden’, zegt Sumant Nigam, hoogleraar Atmosferische Wetenschappen en hoofdauteur van de studie.

‘De klimaatverandering doet die circulatie verbreden, waardoor de woestijn naar het noorden oprukt. De uitbreiding in het zuiden suggereert bijkomende mechanismen, inclusief klimaatcycli zoals de AMO.’

De Sahara is de grootste woestijn ter wereld en beslaat ongeveer dezelfde oppervlakte als de Verenigde Staten. De wetenschappers vermoeden dat de analyse ook toepasbaar is op andere woestijngebieden in de wereld.

Tsjaadmeer

In het zuiden grenst de Sahara aan de Sahel, een semi-aride zone die de woestijn scheidt van de vruchtbare savannes verder in het zuiden. Naarmate de Sahara zich uitbreidt, trekt de Sahel zich terug, en dat heeft ernstige gevolgen voor de ecosystemen en menselijke samenlevingen in de regio.

Het Tsjaadmeer bevindt zich midden in die transitie en maakt de veranderingen erg duidelijk. ‘Het Tsjaadbekken ligt precies in de regio waar de Sahara opschuift, en het meer droogt op’, zegt Nigam. ‘Het is een erg zichtbare afdruk van de verminderde neerslag, niet alleen lokaal, maar in de hele regio.’