Schelpjes rapen schaadt milieu
10 januari 2014
Schelpjes rapen op idyllische stranden in het zuiden is minder onschuldig dan het lijkt. Uit nieuw onderzoek blijkt dat de constante verwijdering van de schelpen op toeristische stranden gevolgen kan hebben voor het ecosysteem.
In de meeste landen is het eigenlijk verboden gevonden schelpen te exporteren, maar veel vakantiegangers stellen er zich geen vragen bij als ze tijdens een wandeling op het strand een mooie schelp oprapen als souvenir.
Toch kan de onschuldige praktijk schade toebrengen aan ecosystemen, blijkt uit een studie van de universiteiten van Florida en Barcelona, dat deze week in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS One verscheen.
De wetenschappers deden daarvoor maandelijkse tellingen van het aantal mollusken op een stuk van het Spaanse strand Llarga. Ze vergeleken hun resultaten tussen tussen 1978 en 1981 met tellingen tussen 2008 en 2010, en gingen ook na in welke mate het aantal toeristen is veranderd.
Uit die vergelijk blijkt dat het aantal toeristen in de regio verdrievoudigd is, maar dat tegelijk het aantal mollusken op het strand sterk is verminderd, gemiddeld met 60 procent, en in de toeristische topmaanden zelfs met 70 procent. Die teloorgang is niet toe te schrijven aan de visserij of andere oorzaken, besluiten de onderzoekers, en worden dus waarschijnlijk verklaard door toeristen die de schelpen oprapen en meenemen.
“Het is nog te vroeg om met zekerheid te stellen dat de afname substantieel genoeg is om grote ecologische veranderingen teweeg te brengen”, zegt hoofdonderzoeker Michal Kowalewski, hoogleraar Geologie aan de Universiteit van Florida. “Maar onze resultaten geven aan dat we het probleem niet mogen negeren.”
Bovendien, zegt Kowalewski, gaat het in de studie niet om speciaal mooie of indrukwekkende schelpen, maar om vrij gewone exemplaren. Het effect van toerisme is waarschijnlijk nog groter op mooie exemplaren.
Ecologisch belangrijk
“Er is al veel onderzoek gedaan naar de menselijke impact op levende schelpen, maar er zijn maar weinig ernstige studies die de verzameling van schelpen door mensen op het strand in kaart brengen”, zegt de wetenschapper. “Nochtans hebben schelpen verschillende functies in het ecosysteem, van de stabilisering van stranden tot bouwmateriaal voor vogelnesten.”
Schelpen vormen ook een thuis of toevluchtsoord voor bijvoorbeeld heremietkreeften of sommige vissoorten, en een aanhechtingspunt voor algen, zeegras en micro-organismen. Bovendien bestaan ze vaak uit calciumcarbonaat, dat langzaam afbreekt in de oceaan en zo de cyclus voedt.