Somalische piraten trekken zich terug

Volgens de auteurs van het rapport “State of Maritime Piracy 2014”, een publicatie van Oceans Beyond Piracy (OBP) is het nog te vroeg om de internationale actie tegen Somalische piraterij terug te schroeven. Kleinschalige aanvallen worden namelijk niet altijd opgenomen in de statistieken.

Somalische piraten bezitten nog steeds de middelen en capaciteit en wachten op het juiste moment om toe te slaan. Aan de omstandigheden die piraterij stimuleren, zoals illegale visserij, armoede, politieke instabiliteit en een gebrek aan economische kansen is nog weinig veranderd, zeggen de analisten.

Nieuwe gevangenissen

Volgens het Internationale Maritieme Bureau (IMB), een gespecialiseerde afdeling van de Internationale Kamer van Koophandel (ICC), neemt het aantal aanvallen door piraten gestaag af. Na een piek in 2011 met 237 aanvallen, daalde het aantal naar 75 in 2012 en naar 15 in 2013. Vorig jaar waren er nog twaalf aanvallen.

Jon Huggins, programma directeur bij Oceans Beyond Piracy, zegt dat met name het werk van de Contact Group on Piracy off the Coast of Somalia (CGPCS) vruchten afwerpt. De CGPCS is een internationaal samenwerkingsmechanisme tegen piraterij.

Militaire operaties tegen piraterij door de internationale gemeenschap sinds 2008 leidden in eerste instantie niet tot een afname van de piraterij, zegt Huggins. De acties werden vervolgens aangevuld met beschermingsmaatregelen en zelfverdedigingstactieken, verbeterde controle en bewustwordingsprocedures door de scheepvaartindustrie.

Huggins zegt dat ook de inzet van particuliere beveiligers in de industrie een belangrijke factor is geweest, tegelijk met het opstellen van standaarden en procedures voor het gebruik van geweld. Daarnaast werden de wetshandhaving en het gevangenissysteem verbeterd. Er kwamen onder meer regionale detentiecentra op de Seychellen en in Kenia, en vier nieuwe gevangenissen in Somalië.

Jihadistische dreiging

Volgens Huggins is het van groot belang dat de internationale gemeenschap enige druk op de keten te houdt, ook al kost dat een pak geld. ‘Tijdens de hoogtijdagen van de piraterij in 2010, gaf de internationale gemeenschap 7 miljard dollar uit aan tegenmaatregelen. Vorig jaar was dat nog 2,3 miljard. Dit is het minimum wat nodig is, zolang we de oorzaken van de piraterij nog niet hebben uitgeroeid.’

Uit cijfers van het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) blijkt dat 67 procent van de Somaliërs tussen 14 en 29 jaar oud werkloos is. Dit baart in het bijzonder zorgen gezien het feit dat 70 procent van de Somalische bevolking jonger is dan dertig jaar. Slecht 42 procent van de Somalische kinderen gaat naar school, en slechts 1 op de drie leerlingen is een meisje.

Extreme armoede en gebrek aan toekomst voor een groot deel van de Somalische bevolking, in combinatie met een instabiele politieke situatie en zwak bestuur, leiden tot aanhoudende veiligheidsproblemen in het land.

De angst bestaat dat er nieuwe dreigingen zullen ontstaan, als piratengroepen zich mengen met jihadistische netwerken. Jonge Somalische piraten zitten volgens het tijdschrift Foreign Policy vast in dezelfde gevangenissen als militanten van de terroristische beweging Al-Shabaab. ‘Dat betekent dat er een zeer realistisch risico is dat beïnvloedbare, gedesillusioneerde jonge mannen radicaliseren’, waarschuwt Foreign Policy.