Studie: Vliegmaatschappijen misleiden reiziger met CO2-neutraal vliegen

Er rammelt nogal wat aan de vrijwillige klimaatinspanningen van de acht grootste Europese vliegmaatschappijen. Nieuw onderzoek spreekt onder meer van misleidende beweringen, te grote afhankelijkheid van bedenkelijke koolstofcompensaties en veel te lage kosten voor een ton CO₂.

Vliegen is een van de meest CO₂-intensieve acties die de mens kan ondernemen. Tijdens de pandemie viel de uitstoot van de luchtvaart sterk terug, maar sindsdien doen de maatschappijen er alles aan om klanten weer aan het vliegen te krijgen.

Om de klimaatschaamte weg te nemen, bieden ze daarbij vaak aan passagiers de mogelijkheid om de vervuiling van hun vlucht te compenseren, bijvoorbeeld door bossen aan te planten. Maar onderzoek uitgevoerd door het Duitse Öko Institut in opdracht van Carbon Market Watch wijst uit dat er vaak heel wat rammelt aan die claims. In sommige gevallen beweren luchtvaartmaatschappijen zelfs onterecht dat hun klanten “CO₂-neutraal” kunnen vliegen.

Transparantie

Het onderzoek spreekt van een gebrek aan transparantie: luchtvaartmaatschappijen geven bijzonder weinig informatie over de impact van hun vrijwillige acties. Daarnaast vertrouwen ze bijna allemaal op relatief goedkope bosbouwprojecten in ontwikkelingslanden. Die zijn niet geschikt om de uitstoot van fossiele brandstoffen te compenseren, omdat ze CO₂ niet permanent opslaan. Bovendien schatten de maatschappijen de prijs voor CO₂-krediet erg laag in, tussen 9 en 30 euro. Dat is ver onder de werkelijke kost van emissiereducties in de luchtvaartsector, zegt Carbon Market Watch. 

Luchtvaartmaatschappijen geven bijzonder weinig informatie over de impact van hun vrijwillige acties.

Daarnaast blijven verschillende maatschappijen ook de effecten van niet-CO₂-emissies negeren, zoals stikstofoxiden en waterdamp, stelt het onderzoek. Op de grote hoogte kan ook die uitstoot een opwarmend effect veroorzaken, dat zelfs verschillende keren groter is dan dat van enkel hun CO₂ uitstoot. 

En tot slot geven de bedrijven met de systemen een misleidend signaal, zegt de studie. Ze doen uitschijnen dat koolstofcompensaties de klimaatimpact van vliegen aanzienlijk verminderen of elimineren. Dat kan een verdere groei van het vliegverkeer stimuleren, terwijl die net moet verminderen.

Strengere regels

‘Hoewel luchtvaartmaatschappijen niet betalen voor hun vervuiling, sturen ze misleidende signalen van klimaatneutraliteit naar hun klanten, gebaseerd op de aankoop van CO₂-compensaties van slechte kwaliteit’, zegt Daniele Rao van Carbon Market Watch. ‘Die praktijken moeten stoppen.’

Als de Europese Unie haar klimaatdoelstellingen wil halen, is er dringend meer regelgeving nodig in de luchtvaartindustrie, zeggen de beleidsexperts van Carbon Market Watch. Daarvoor is er onder meer revisie van de emissiehandel nodig voor de luchtvaart, moet er meer transparantie geëist worden van de sector en moet er een verbod op misleidende marketing komen.