Treinverbinding zal Jeruzalem niet verenigen
Pierre Klochendler
22 februari 2011
Een van de oudste steden ter wereld krijgt een fonkelnieuwe lichtgewichttrein. Officieel om de verkeersproblemen in Jeruzalem aan te pakken. Maar voor de Palestijnen is het duidelijk een Israëlisch manoeuvre om nog meer greep te krijgen op de stad.
De trein wordt deze lente in gebruik genomen en is begonnen met testritten. De meningen lopen uiteen. De werkzaamheden zijn een nachtmerrie voor de ene, terwijl het project van Jeruzalem één stad zal maken volgens de andere. De lichtgewichttrein bedient zowel Israëlische als Palestijnse buurten en lijkt op een initiatief dat de vrede dichterbij kan brengen.
“Deze dienst zal dagelijks 120.000 passagiers vervoeren. Het is de bedoeling om de stad te ontwikkelen en commerciële initiatieven te stimuleren. Daarenboven is het een stil, proper en veilig vervoersmiddel. In totaal worden 300 bussen afgeschaft”, verklaart Alex Kroskin, technisch directeur van CityPass. Tijdens de Palestijnse Intifada hield op een bus stappen ernstige veiligheidsrisico’s in. Kroskin wijst op veiligheidspersoneel aan elke halte en camera’s.
Goed voor Israëli’s
Het blijft een omstreden project. De moeilijkheden beginnen aan de oude stadsmuren, op de grens tussen het door Israël bezette Oost-Jeruzalem en het Israëlische West-Jeruzalem. Vandaar leidt het 14 kilometer lange spoor langs niemandsland dat de stad verdeelde in Joodse en Arabische sectoren, voor Israël beslag legde op Oost-Jeruzalem tijdens de oorlog van 1967. Daarna vervolgt de trein zijn weg verder naar het oosten in bezet gebied. Het zal de grote nederzetting Pisgat Ze’ev bedienen.
De nieuwe tramlijn wordt op een reclamepaneel aangekondigd als “Goed voor de hoofdstad”. Alleen is de vraag: wiens hoofdstad? De lijn zal slechts één Palestijnse wijk bedienen. “Deze trein is er vooral voor de Israëli’s”, stelt een Palestijnse voorbijganger. “We zijn er maar zijdelings bij betrokken, zoals altijd. Hadden ze maar in de vrede geïnvesteerd in plaats van in de trein”, vult een andere voorbijganger aan.
Van de 23 haltes op het traject zijn er drie bedoeld voor Palestijnse inwoners, hoewel ze een derde uitmaken van de bevolking van 750.000 mensen. “We hebben hier in de eerste plaats degelijke wegen, huisvesting en scholen nodig”, verklaart een inwoner van Shu’fat, de Palestijnse wijk waar de trein zal passeren.
Enclaves verbinden
Het hoeft niet te verbazen dat de Palestijnen zich hebben verzet tegen de trein. Ze vrezen dat het peperdure project Israël meer controle geeft over het stadsdeel dat ze als hun hoofdstad willen. “Het doel is om West-Jeruzalem te verbinden met de nederzettingen in Oost-Jeruzalem. De trein is illegaal, de nederzettingen zijn illegaal”, vindt Ziad Hamouri, hoofd van het Palestijnse Jeruzalem-centrum voor Socio-economische Rechten.
“Het project maakt verplaatsingen veel gemakkelijker dan ervoor, niet alleen voor moslims, christenen of joden”, weerlegt Nadav Meroz van het stadsbestuur. Maar volgens de Palestijnen is de trein een nieuwe zet van Israël om beslag te kunnen leggen op de grond, zoals het gedaan heeft met de enclaves in Oost-Jeruzalem waar nu meer dan 180.000 Israëli’s leven. “Het zal geen twee naties verenigen maar twee steden”, benadrukt Hamouri.