Keert Tunesië terug naar autoritarisme?

Tunesiërs begraven Arabische Lente voorgoed met nieuwe grondwet

Flats (CC BY-NC-SA 2.0)

In het decennium na de Tunesische opstand is de jonge democratie er echter nooit in geslaagd om de voornaamste eisen van de revolutie in te willigen.

De Tunesische bevolking heeft in een referendum - met lage opkomst maar een overweldigende meerderheid - een nieuwe grondwet goedgekeurd die de macht van president Kais Saied consolideert. Volgens critici keert het land daarmee terug naar het autoritair bewind van voor de Arabische Lente.

Bijna 95% van de kiezers stemde voor de nieuwe grondwet, maar minder dan een derde van de stemgerechtigden daagde op in het stemhokje. De volksraadpleging werd dan ook geboycot door de oppositie, die het resultaat ‘ongeloofwaardig’ noemt.

Premier Kais Saied, die in 2019 verkozen werd, riep in juli van vorig jaar de noodtoestand uit. Daarmee stuurde hij regering en parlement wandelen, en eigende hij zichzelf verregaande bevoegdheden toe.

Het referendum van afgelopen maandag verandert het politiek systeem van een - zij het gebrekkige - parlementaire democratie naar een constellatie waarbij de president de touwtjes strak in handen heeft.

Hoogste autoriteit

Volgens een doorlichting van de wettekst door de Internationale Federatie voor Mensenrechten (FIDH) markeert de grondwet een duidelijke breuk met het parlementair systeem en wordt de rechterlijke macht aanzienlijk afgezwakt.

De president krijgt nagenoeg absolute macht als hoofd van het leger en met bevoegdheden om eenzijdig wetten goed te keuren en referenda in te richten. Het maakt van Saied de hoogste autoriteit van de staat, en stelt hem in staat om alle andere instellingen te ontbinden zonder enige verantwoordingsprocedure.

‘Dit is een stap achteruit na alles wat de Tunesiërs hebben bereikt sinds 2011.’

Iets meer dan tien jaar nadat Tunesiërs de eerste massa-opstand hebben ontketend waarbij een langzittende Arabische autocraat werd afgezet - en daarbij de zogeheten Arabische Lente inluidden - is dus een nieuwe sterke man opgestaan.

‘We erkennen bitter dat dit een stap achteruit is na alles wat de Tunesiërs hebben bereikt sinds ze in 2011 in opstand kwamen tegen het Ben Ali-regime voor sociale rechtvaardigheid, gelijkheid, waardigheid en vrijheden zoals de scheiding der machten’, schrijft de FIDH in haar analyse.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

Economische malaise

In het decennium na de Tunesische opstand is de jonge democratie er echter nooit in geslaagd om de voornaamste eisen van de revolutie - aanpak van corruptie, hoge inflatie en werkloosheid - in te willigen. Het bbp per hoofd van de bevolking ligt nu bijvoorbeeld lager dan in 2011.

Volgens onderzoek lagen bezuinigingsmaatregelen, doorgevoerd in opdracht van de Europese Unie en internationale instituten zoals het Internationaal Monetair Fonds (IMF), mee aan de basis van dat falen. Daardoor is het land sterk verdeeld over de autocratische neigingen van Kais Saied. Sinds hij vorig jaar de noodtoestand afkondigde, kwamen veel Tunesiërs op straat in zowel voor- als tegendemonstraties over zijn persoon.

Intussen is de Tunesische economie in een rampzalige toestand, de chronische problemen zijn uitvergroot door de impact van de Oekraïnecrisis. Het land is meer dan ooit afhankelijk van noodleningen van het IMF en EU-landen. Of een sterke man met verzwakte staatsinstellingen de ontberingen van de Tunesiërs kan verlichten, zal moeten blijken.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.