Uruguayaanse kinderen leren in de tuin
Silvana Silveira
10 maart 2010
In honderden Uruguyaanse scholen brengen de kinderen een belangrijk deel van de lestijd door in de tuin. Werken met groenten en fruit brengt natuurwetenschappen veel dichter bij de leerlingen, maar ook rekenen, boekhouding en sociale vaardigheden kunnen er op een heel andere manier geoefend worden. De aanpak is zo succesvol dat ook scholen in Brazilië en Argentinië het voorbeeld volgen.
De Biologische Tuin op School, een programma van de niet-gouvernementele Stichting Logros, loopt inmiddels al in 400 scholen en bereikt 45.000 kinderen en jongeren. Stichting Logros raadt de scholen aan beschutte tuinen met grote broeikassen aan te leggen, zodat de kinderen er het hele jaar door aan de slag kunnen. De stichting promoot biologische teelttechnieken, met een veelheid aan gewassen en zonder kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen.
Lekker leren
De sla, spinazie, meloenen, aardbeien, bloemen en kruiden die de schooltuinen opleveren, zijn eigenlijk bijzaak, zegt Andrea Crocco, een landbouwkundig ingenieur van de Stichting Logros. “De nadruk ligt op het leren door ervaring, op plannen maken en volhouden en op de samenwerking die nodig is om een grote tuin te onderhouden”.
Kinderen uit het centrum en de voorsteden van Montevideo, de hoofdstad van Uruguay, komen via de tuin in contact met de hen grotendeels onbekende land- en tuinbouw. Maar de tuinen doen ook bij kinderen van het platteland de ogen opengaan. Heel wat plattelandsgezinnen leren via hun kinderen dat ze het merendeel van de groenten die ze verbruiken, perfect zelf kunnen telen. In sommige gevallen maakt dat een groot verschil. Arme gezinnen kunnen niet voldoende afwisseling in hun voeding brengen als ze alles moeten kopen. Toen het land in 2002 kreunde onder een financiële crisis, moesten mensen in sommige dorpen gras eten om te overleven.
Modelboerderijen
Sommige schooltuinen groeien uit tot kleine modelboerderijen, waar landbouwers uit de omgeving kunnen kennismaken met nieuwe gewassen en alternatieve teeltmethodes. Duizenden boeren weten intussen dat eucalyptusbladeren, look, sinaasappelschillen en rijstkaf allemaal kunnen dienen als biologische bestrijdingsmiddelen. De schooltuinen brengen ook meer variatie in de lokale eetgewoonten. De kinderen leren immers ook andere groenten te bereiden en te eten. Tijdens de vakantiemaanden worden de ouders uitgenodigd in de tuinen te werken, zodat ook zij iets opsteken.
Schooltuinen die goed draaien, kunnen een deel van hun oogst verkopen. De school kan zo meer investeren in schoolmateriaal. Las Violetas, een school in Canelones, niet ver van Montevideo, kon met de opbrengst van haar tuin in acht jaar tijd al een bord, stoelen, een televisietoestel, een cd- en een dvd-speler kopen. Intussen zijn er bij de schooltuin ook een kleine boomgaard en een kippenstal verschenen.