Voedselverpakkingen bevatten chemische stoffen die zich opstapelen in mens en milieu

Wegwerpvoedselverpakkingen zitten vol PFAS - chemische stoffen die zich opstapelen in het menselijk lichaam en het milieu. Uit onderzoek blijkt dat de stoffen ook gebruikt worden op verpakkingen die als biologisch afbreekbaar worden bestempeld. 

Zeven Europese milieu- en consumentenorganisaties onderzochten voedselverpakkingen van papier, karton en geperste plantaardige vezels. Maar liefst 32 van de 42 onderzochte stalen bleek opzettelijk behandeld met de stoffen om ze vet- en waterafstotend te maken. Ook de andere onderzochte stalen bevatten minstens sporen van de stoffen.

‘Het gaat niet alleen om verpakkingen van grote fastfoodketens zoals McDonalds, KFC en Dunkin Donuts.’

‘Het gaat dan niet alleen om verpakkingen van grote fastfoodketens zoals McDonalds, KFC en Dunkin Donuts’, zegt Annelies den Boer, voorzitter van Nederlandse Stichting Tegengif. ‘Tot onze grote verbazing zaten de hoogste concentraties PFAS in wegwerpservies en voedselverpakkingen van suikerriet die worden bestempeld als composteerbaar of biologisch afbreekbaar.’

‘Forever chemicals’

PFAS, voluit poly- en perfluoralkylstoffen, zijn een groep van duizenden chemische stoffen die ook wel ‘forever chemicals’ worden genoemd omdat ze nooit of extreem langzaam afbreken in de natuur. Zo vervuilen ze het drinkwater en de bodem en stapelen ze zich op in het menselijk lichaam. Dat bleek begin deze maand nog uit een Amerikaanse studie naar moedermelk, die de stoffen aantrof in alle onderzochte stalen. De concentratie bleek zelfs tot bijna tweeduizend keer hoger dan wat als veilig beschouwd wordt in drinkwater.

‘Het is een bizarre gedachte: we gooien deze verpakkingen na een paar minuten weg, maar zadelen zo generaties na ons op met de gevolgen’, zegt den Boer. Verschillende van de stoffen in verband met kanker en problemen met het immuniteitssysteem, de voortplanting en de hormoonhuishouding. Vorig jaar concludeerde de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) nog dat vier varianten de vaccinrespons van kinderen kan ondermijnen.

Europees verbod

In Denemarken geldt al sinds juli vorig jaar een verbod op alle PFAS in voedselverpakkingen.

De milieu- en consumentenorganisaties dringen aan op een een Europees verbod voor alle PFAS in materialen die met voedsel in aanraking komen. ‘Het is de hoogste tijd dat de Europese Unie consumenten beschermt’, zegt Jitka Strakova van het International Pollutants Eliminations Network (IPEN). ‘Persistente en toxische chemicaliën die zo risicovol zijn voor de gezondheid en het milieu, horen niet thuis in wegwerpverpakkingen. Het is van belang dat veilige alternatieven worden gebruikt.’

In Denemarken geldt al sinds juli vorig jaar een verbod op alle PFAS in voedselverpakkingen. ‘Onze studie toont aan dat de zakjes voor frietjes van McDonalds in Denemarken vrij van PFAS zijn, terwijl ze in andere Europese landen wel PFAS bevatten’, zegt den Boer. ‘Regelgeving werkt dus.’