Washington raakt Cuba op zwakke plek

De afgelopen maand vlogen honderden Amerikanen naar Cuba om te profiteren van de laatste dagen voordat de nieuwe maatregelen ingaan. De verscherpte regels van de Amerikaanse regering, die deel uitmaken van een programma om ‘de overgang naar democratie te versnellen’, zullen de afstand tussen de twee landen verder vergroten. John Snow, de Amerikaanse minister van Financiën, vindt dat het niet zo kan en mag zijn dat Fidel Castro’s zakken gevuld worden met Amerikaanse dollars.

De maatregelen zullen in de eerste plaats een invloed hebben op het geld dat Cubaanse Amerikanen, zo’n 1,3 miljoen in getal, naar huis sturen. De Cubaanse gemeenschap stuurt per jaar bijna één miljard euro naar huis. Amerikaanse Cubanen mogen hun familieleden op het eiland maximaal 1200 dollar, een kleine 1000 euro, per jaar toesturen. De nieuwe maatregelen leggen geen nieuw plafond vast, maar mikken op de ‘illegale’ overdracht van geld en consumptiegoederen. De regering-Bush zegt dat ze zwaarder zal optreden tegen ‘muilezels’ die illegaal geld of andere producten naar Cuba overbrengen. Ook worden bagagelimieten sterker gecontroleerd en mag het sturen van geld en geschenkpakketten alleen nog maar naar directe familieleden.

Het bedrag dat Amerikanen, ook die van Cubaanse afkomst, per dag mogen besteden aan eten en accommodatie, wordt teruggebracht van 135 tot 41 euro. Tenslotte mogen Cubanen in de Verenigde Staten enkel nog directe familieleden op het eiland bezoeken - echtgenoten, kinderen, kleinkinderen, ouders, grootouders of broers en zussen - en nog maar eens in de drie jaar.

Vorig jaar bezochten ruim 115.100 Cubaanse Amerikanen het Caribische eiland, beladen met geschenken. Veel van hen sturen hun familie producten die op Cuba niet verkrijgbaar zijn, zoals medicijnen of elektronische apparaten.
De regering van Fidel Castro wil het emigranten juist gemakkelijker maken om Cuba te bezoeken door de visumplicht af te schaffen.

De nieuwe beperkingen hinderen ook niet-Cubaanse Amerikanen die naar het eiland willen reizen, zoals academici of zakenlui die tot nu toe in staat waren conferenties of beurzen op Cuba te bezoeken. Amerikanen die zonder toestemming naar Cuba afreizen riskeren maximaal 206.000 euro boete en zelfs een celstraf. Amerikanen reizen vaak via een ander land, en de Cubaanse autoriteiten stempelen hun paspoorten niet bij aankomst en vertrek.

Volgens het Cubaanse ministerie van Toerisme is het aantal Amerikanen dat naar Cuba reist sinds begin dit jaar met acht procent gedaald. Het toerisme is de snelst groeiende sector in de Cubaanse economie. Het afgelopen jaar nam het aantal bezoekers toe met 12,7 procent en de inkomsten met 16 procent. In 2003 bezochten 1,9 miljoen toeristen Cuba, die 800 miljoen euro spendeerden op het eiland. Volgens een onderzoek van de Universiteit van Colorado in Denver en adviesbureau the Brattle Group zouden de inkomsten uit de toeristenbranche met bijna 474 miljoen euro stijgen als de maatregelen worden opgeheven.

Ze zeggen dat de geldstroom niet beïnvloed wordt, maar door de controles op reizigers aan te scherpen zal er minder geld binnenkomen van familieleden in de VS, klaagt de 55-jarige Milagros Sarría, die familie in Amerika heeft. Ik had mijn zaakje net opgezet, als chauffeur voor reizigers uit de VS, vertelt Arturo Gutiérrez uit Havana. Objectief gezien worden de zaken erg moeilijk, voegt hij toe, verwijzend naar de economische situatie.

Volgens Cuba verhogen de nieuwe maatregelen de druk op andere landen om minder te investeren in het eiland. Eerder deze maand zagen Jamaicaanse zakenpartners af van vastgoedinvesteringen in Cubaanse toeristenoorden. Ze zwichtten voor druk van de Helms-Burtonwet, die is ontworpen om buitenlandse bedrijven te ontmoedigen om zaken te doen op Cuba. (KS/MM)