Wat met Noord-Korea? Reacties van de internationale gemeenschap
Joke Droeshout
25 mei 2010
Nadat op 20 mei bekend werd dat Noord-Korea een schip uit Zuid-Korea getorpeteerd heeft, beraamt de internationale gemeenschap zich over sancties. Een overzicht van de verschillende standpunten:
Zuid-Korea
De Zuid-Koreaanse president Lee Myung-bak zegt dat Noord-Korea moet gestraft worden voor de aanval. Het land gaat aan de VN-Veiligheidsraad vragen om sancties te treffen tegen zijn noorderbuur en legt ook zelf enkele maatregelen op.
Het land zet alle handel met de noorderburen stop en zal elke eventuele aanval van Noord-Korea beantwoorden, zo staat te lezen in de Zuid-Koreaanse krant The Korea Herald. Het land hervat ook propaganda-uitzendingen met behulp van luidsprekers aan de grens.
Verder mogen Noord-Koreaanse schepen niet meer in Zuid-Koreaanse wateren komen en eist president Lee formele excuses van zijn noorderbuur. ‘Onder deze omstandigheden is iedere vorm van handel of samenwerking tussen de twee landen zinloos,’ zei de Zuid-Koreaanse president.
Noord-Korea
Pyongyang ontkent alle betrokkenheid en dreigt met een ‘algemene oorlog’ als de VN-Veiligheidsraad Noord-Korea nieuwe sancties oplegt.
Noord-Korea heeft op maandag 24 mei, als reactie op de Zuid-Koreaanse sancties, beklemtoond dat het land het recht heeft zijn nucleaire afschrikking uit te breiden en dat het op een transparante wijze kernwapens heeft ontwikkeld.
Verenigde Staten
De Verenigde Staten zijn het eens met Zuid-Korea en steunen het land. ‘We onderschrijven de eis van president Lee dat Noord-Korea zich onmiddellijk moet verontschuldigen en dat degene die verantwoordelijk is voor deze aanval moet worden gestraft,’ zei de Amerikaanse president Barack Obama in de Britse krant The Guardian. ‘Er moet een einde komen aan de agressieve en bedreigende houding van Noord-Korea.’
De Verenigde Staten steunen ook het handelsembargo dat Zuid-Korea heeft uitgeroepen tegen Noord-Korea. Het Pentagon meldde dat de marine manoeuvres in Zuid-Koreaanse wateren plant. In juni zullen de VS samen met Noord-Korea oefeningen uitvoeren tegen “vijandelijke duikboten”. Ze wonnen hierbij zelfs de steun van VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon.
Verder kondigden Amerikaanse regeringsbronnen aan dat er geen plannen zijn om de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in Zuid-Korea te verhogen. Dat aantal staat nu op 26.000, wat slechts de helft is van het aantal troepen die tijdens de nucleaire crisis in 1994 en 2002 aanwezig waren in de regio.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton heeft China opgeroepen gezamenlijk op te treden tegen Noord-Korea, zomeldt het persbureau ANP. ‘Washington en Peking moeten gezamenlijk actie ondernemen om te antwoorden op deze “ernstige provocatie”’, zei Clinton maandag in Peking bij het begin van onderhandelingen tussen China en de Verenigde Staten.
China
China heeft zich nog niet uitgesproken over de internationale veroordelingen tegen Pyongyang en roept op tot kalmte. Peking zegt ook dat het zijn eigen evaluatie zal maken en zijn buurland dus niet veroordeelt op basis van het rapport.
De president van Zuid-Korea hoopt dat de VN-Veiligheidsraad hem zal steunen in sancties tegen de vijand uit het noorden, maar China kan hier een stokje voor steken. In de Veiligheidsraad heeft China een vetorecht, het kan dus strafmaatregelen blokkeren. Het land heeft in het recente verleden regelmatig Pyongyang de hand boven het hoofd gehouden.
Volgens de New York Times staan de Chinese leiders voor de keuze. Ofwel proberen ze Noord-Korea te kalmeren en dan riskeren ze dat hun inspanningen voor niets zijn geweest om de Verenigde Staten, Zuid-Korea en Japan ervan te overtuigen dat China een stabiliserende macht is in Oost-Azië. Of ze kunnen die landen en de Veiligheidsraad steunen en Noord-Korea veroordelen voor de aanval. Maar dit kan een onvoorspelbare reactie uitlokken bij China’s buur.
Het land heeft echter nog geen kant gekozen. ‘Er is niet veel dat we nog kunnen doen om Noord-Korea te straffen,’ zei Shen Jiru, een strategisch expert van de Chinese Academie voor Sociale Wetenschappen in Beijing in de NY Times. ‘China voelt aan dat sancties of andere harde maatregelen alleen zullen leiden tot de escalatie van het conflict met Noord-Korea.’
Verenigde Naties
VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon zegt dat het bewijs dat Noord-Korea verantwoordelijk is voor de aanval overdonderend is. ‘Er kan geen onenigheid over bestaan. Daarom is het de verantwoordelijkheid van de internationale gemeenschap om dit probleem fatsoenlijk aan te pakken.’
Ban Ki-moon heeft er volgens het persagentschap Reuters ook alle vertrouwen in dat de VN-Veiligheidsraad geschikte maatregelen zal nemen.
Japan
Ondertussen heeft Japan haar belofte ingetrokken om de Amerikaanse controversiële basis op Okinawa te sluiten, zo meldt The Guardian. De premier van Japan, Yukio Hatoyama, zegt dat de verhoogde spanningen in Korea hem op zijn beslissing deden terugkeren.