Wetenschappers ontdekken hoe malariaparasiet zich verspreidt

Wetenschappers hebben ontdekt waardoor de malariaparasiet zich razendsnel kan verspreiden. Ze spreken van een grote doorbraak. De ontdekking maakt het mogelijk de parasiet te stoppen, zeggen ze.

Malaria wordt overgedragen door muggen die besmette mensen hebben geprikt en vervolgens gezonde mensen prikken. Daarbij wordt de Plasmodium-parasiet doorgegeven. De malariaparasiet kan zich razendsnel vermenigvuldigen in de mug.

Een internationaal team van onderzoekers heeft voor het eerst aangetoond hoe bepaalde moleculen een essentiële rol spelen bij de snelle reproductie van de parasietcellen. 

‘We hebben ontdekt dat deze moleculen in alle stadia van vermenigvuldiging aanwezig zijn en alleen in een bepaald deel van het chromosoom aanwezig zijn, dat de centromeer wordt genoemd’, zegt Rita Tewari, professor celbiologie aan de Universiteit van Nottingham. 

Overleven

Bij de malariaparasiet blijkt zich een zeer ongewone celdeling voor te doen, waardoor hij moeilijker uit te schakelen is. ‘Deze parasiet kan zich zeer goed aanpassen. Zelfs als je hem in de menselijke bloedstroom doodt, kan hij zich in het muggenstadium verplaatsen. Na verloop van tijd heeft hij zich aangepast om te overleven, met veel genetische plasticiteit, waardoor het moeilijk is om de ziekte onder controle te krijgen.’

Malaria doodt bijna een half miljoen mensen per jaar, vooral in Afrika.

‘We moeten begrijpen wat de parasiet deze plasticiteit geeft en wat hij in elke fase nodig heeft om te overleven.’

Met dergelijke kennis opent zich de mogelijkheid om op termijn te voorkomen dat de malariaparasiet zich voortplant, zegt het team, dat onderzoekers uit Groot-Brittannië, de Verenigde Staten, Zwitserland, Italië en India bevat.

‘Als we de moleculaire componenten identificeren die essentieel zijn voor de replicatie van deze parasiet, zullen we in staat zijn om nieuwe en langdurige therapeutische strategieën te ontwikkelen tegen deze verwoestende ziekte’, aldus Tewari.

Half miljoen doden per jaar 

Malaria doodt bijna een half miljoen mensen per jaar, vooral in Afrika.

Volgens de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN (SDG3) moet tegen 2020 een einde komen aan aids, tuberculose en malaria. 

De vooruitgang tegen malaria kwam de laatste jaren tot stilstand. Zeker in Afrika ten zuiden van de Sahara zijn dringend meer inspanningen nodig.