WGO-fonds voor snelle reactie bij uitbraak besmettelijke ziekten
Jim Lobe
03 december 2002
Met een half miljoen dollar van
CNN-mediamagnaat Ted Turner gaat de Wereldgezondheidsorgansatie WGO een
fonds oprichten om binnen de 24 uur ter plaatse te kunnen zijn wanneer
ergens op aarde een besmettelijke ziekte uitbreekt. Het geld komt van het
Nuclear Treath Initiative, een fonds waarmee Turner de reactiecapaciteit op
de dreiging van nucleaire en biologische wapens wil verhogen.
De strijd tegen besmettelijke ziekten was altijd al een morele plicht, nu
is het ook een veiligheidsplicht geworden, legt NTI-directeur Sam Nunn uit.
Ziektekiemen kennen geen nationale grenzen. In de geglobaliseerde wereld
van vandaag is het ook in ons eigen belang zo snel mogelijk op te treden
wanneer ergens een gevaarlijke ziekte de kop opsteekt. Het nieuwe
initiatief gaat GEORF heten, het Emergency Outbreak Response Fund.
Het fonds moet de WGO in staat stellen vaker en sneller uit te rukken. Nu
gebeurt dat enkel bij dodelijke en bijzonder besmettelijke aandoeningen als
ebola en andere koortsen die gepaard gaan met bloeduitstortingen. Vaak moet
de WGO wachten op financiële garanties van donors voor een medisch team op
pad kan worden gestuurd, wat Nunn vergelijkt met een brandweerwagen die nog
even moet worden volgetankt voor hij het vuur kan gaan bestrijden. We
willen dat de brandweerwagens zijn volgetankt voordat ze uitrukken, aldus
Nunn.
Enkele uren in de vroege fase van een besmetting kunnen het verschil maken
tussen een lokaal fenomeen of een grootschalige besmetting, bevestigt
WGO-directeurgeneraal Gro Harlem Brundtland.
Wanneer specialisten sneller ter plaatse komen, kan ook de oorzaak van de
besmetting preciezer worden vastgesteld. Om een bioterroristische aanslag
te herkennen is een snelle reactie erg belangrijk, aldus Nunn. De angst
voor biologische aanslagen is in de Verenigde Staten gevoelig toegenomen na
de aanslagen van 11 september en de anthrax-hysterie die erop volgde. De
hogere alertheid van de gezondheidsdiensten zorgde ervoor dat een besmetting
met het Westelijke-Nijlvirus in het zuiden en het oosten van het land tijdig
werd gestopt.
Het Amerikaanse Center for Disease Control (CDC) stuurt ook wel eens teams
naar het buitenland, maar is niet overal even welkom. Een voordeel van de
WGO is dat de organisatie door zijn reputatie van neutraliteit en expertise
vrijwel nergens op weerstand stuit, zegt Brundtland. Volgens NTI-voorzitter
Nunn is het zijn organisatie er vooral om te doen om in het domein van
epidemiebestrijding de bal aan het rollen te krijgen.
Turner probeert met zijn bijdragen wel vaker een voorbeeldfunctie te
vervullen, in de hoop dat regeringen en bedrijven op de kar springen. Zo
spendeerde hij 35 miljoen dollar om de achterstallige betalingen van de
Verenigde Staten bij de Verenigde Naties weg te werken. Het NTI kreeg 250
miljoen voor initiatieven die de wereld moeten beschermen tegen de dreiging
van massavernietigingswapens. De organisatie is vooral actief in de
voormalige Sovjetunie, waar de arsenalen van nucleaire, biologische en
chemische wapens een bron van onveiligheid blijven.