“‘‘Belgische leningen zijn cruciaal, maar ze vervangen ontwikkelingssamenwerking niet’’

Hoe ik dat weet? Omdat we bij Rikolto deze case goed kennen. Jaren geleden legden mijn collega’s de eerste link tussen EA Foods en Ondernemers voor Ondernemers voor een lening. Toen de eerste lening aansloeg, linkten we EA Foods met Kampani, een investeringsfonds dat we mee oprichtten om landbouwbedrijven te helpen groeien. Pas daarna kwam de Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (BIO) in beeld met grotere leningen.

Het ontbrekende stuk

Vertel ik dit om onszelf op de borst te kloppen? Enige eerzucht is ons niet vreemd, maar nee. Ik vertel dit omdat een cruciaal deel van het verhaal ontbreekt: de lange, risicovolle opbouwfase naar een werkend verdienmodel, waar geen enkele private investeerder de vingers aan durft verbranden.

Ruim voor er sprake was van private investeringen, ondersteunden onze collega’s en partners honderden boeren in de regio: professionaliseren van producentengroepen, opleidingen rond goede landbouwpraktijken, de installatie van demonstratievelden, contracten met zaadbedrijven, investeringen in irrigatie,… Daardoor stegen niet alleen hun volumes en de kwaliteit van hun groenten, maar ook hun onderhandelingskracht.

Pas daarna konden we deze boeren aan EA Foods koppelen. Pas toen er betrouwbare volumes, kwaliteitsstandaarden en professionele organisaties bestonden, durfde ondernemer Elia Timotheo het risico van een commerciële relatie aan. EA Foods bouwde daarop verder. Met trainingsprogramma’s, investeringen in collectiecentra, software die boeren transparante marktinformatie verschaft, … En dus ook met Belgische investeerders. Maar die vliegende start was geen toeval. Het fundament was jaren eerder gelegd en versterken we ook vandaag nog verder met EA Foods.

Een halve waarheid, verkeerde conclusies

Wanneer je dat fundament weglaat, blijft enkel een aantrekkelijk politiek verhaal over: kijk eens hoe goed privé-investeringen werken, laat ons die ontwikkelingssamenwerking maar wegknippen. En precies dat gebeurt nu. België bespaart 636 miljoen euro op zijn budget voor ontwikkelingssamenwerking, andere Westerse landen doen hetzelfde.

Hedendaagse ontwikkelingssamenwerking is de wegbereider van private investeringen, niet de vervanger ervan.

Terwijl het succes van EA Foods het omgekeerde bewijst: hedendaagse ontwikkelingssamenwerking is de wegbereider van private investeringen, niet de vervanger ervan.

Sterke verhalen staan op sterke fundamenten

Tonnen respect voor de visie en durf van ondernemers als Elia Timotheo. Applaus voor kredietverleners die durven springen in risicovolle omgevingen door financieel en sociaal rendement met elkaar te verbinden.

Toch bewijst het verhaal van EA Foods in de eerste plaats wat er mogelijk is wanneer publiek en privaat kapitaal samenwerken. Het is géén bewijs dat we zonder internationale solidariteit kunnen.

Wie die fundering wegsnijdt, ondermijnt precies de successen die we vandaag vieren.