EU loopt te koop met onze gezondheid

Deze week komen deelnemers van protestmarsen uit Spanje, Griekenland, Roemenië en Duitsland toe in Brussel. Zij komen op straat tegen een reeks vrijhandelsakkoorden die achter gesloten deuren werden of worden onderhandeld. Eén van hen werd beklonken en anderen, waaronder TTIP, komen in een stroomversnelling. Julie Steendam, beleidsmedewerker bij G3W, trekt aan de alarmbel.

  • Matt Gibson (CC BY-NC 2.0) ‘Het grootste risico van commercialisering van de gezondheidszorg is de creatie van een gezondheidssysteem met twee snelheden.’ Matt Gibson (CC BY-NC 2.0)

Terwijl de internationale politiek zich koestert in de roes van de nieuwe Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen, wordt in de achterkamertjes al jaren een reeks vrijhandelsverdragen onderhandeld die deze ambities geen schijn van kans geven.

Het gaat om de fameuze lettersoepverdragen: TTIP (Transatlantic Trade and Investement Partnership), TISA en CETA. Het zijn handelsverdragen die onder andere tot doel hebben om de publieke goederen en diensten, waaronder gezondheidszorg, verder te dereguleren en liberaliseren.

‘Er bestaat een inherente tegenstelling tussen de commerciële winstlogica en de idee achter publieke dienstverlening.’

De protesterende sociale bewegingen zijn van mening dat de EU daarbij te koop loopt met onze gezondheid door de openbare gezondheidszorg te onderwerpen aan de oneerlijke spelregels van internationale handel. De harde randjes poetsen van dergelijke verdragen lost niets op.

Er bestaat een inherente tegenstelling tussen de commerciële winstlogica en de idee achter publieke dienstverlening. Openbare diensten bevinden zich niet in een goede positie om te concurreren, gezien zij als taak hebben zorgen te verlenen aan iedereen zonder onderscheid van financiële afkomst.

Dat zijn ook en bovenal mensen met hoge noden en weinig koopkracht. Commerciële diensten daarentegen focussen op mensen die het zich kunnen veroorloven: you get what you pay for. En deze instellingen moeten verkopen om te overleven: welk voordeel heeft, bijvoorbeeld, preventie dan nog?

Het grootste risico van commercialisering van de gezondheidszorg is de creatie van een gezondheidssysteem met twee snelheden. Met name particuliere, hoogtechnologische en gespecialiseerde zorg voor diegenen die het zich kunnen veroorloven en eenvoudige openbare gezondheidszorg voor de minder gegoeden. Dit zorgt voor ongelijkheden in de gezondheid van mensen, terwijl iedereen evenveel recht heeft op een goede gezondheid, ongeacht status of afkomst. Dit is geen vergezochte eis, maar een universeel mensenrecht.

Helaas blijft het niet bij vergaande commercialisering. Onze gezondheid wordt namelijk beïnvloed door een gamma van factoren, zoals onze voeding, arbeidsomstandigheden en omgeving. De vrijhandelsverdragen hebben als doel om handelsverstorende barrières te elimineren en productnormen te harmoniseren. Gezondheidsnormen kunnen inderdaad in conflict komen met handelsbelangen.

Het risico is dus dat commerciële belangen gezondheidsnormen onder druk zetten. Als je weet welke middelen grote industriële lobbygroepen in de strijd werpen achter de schermen van de TTIP-onderhandelingen, dan kan je enkel besluiten van de ‘harmonisatie’ van productnormen tussen de VS en de EU weinig positiefs te verwachten.

Verontwaardigd over het sjoemelschandaal bij Volkswagen? Na TTIP worden de rollen omgedraaid en trekt de auto-industrie aan de touwtjes. Via gespecialiseerde investeringsrechtbanken kunnen bedrijven overheden aanklagen indien bepaalde reguleringen – inclusief milieu- en gezondheidsnormen- hun winst bedreigen. De EC predikt nu misschien de groene passie maar werkt tegelijkertijd actief mee aan het ondermijnen van de normen die de commissie zo vurig zegt te beschermen. Een gebrek aan transparantie verhindert bovendien publieke inspraak, ongehoord voor een verdrag met dergelijke impact.

‘Niet enkel de omvang van dit verdrag is ongezien, ook het protest ertegen.’

Hillary Clinton noemde dit verdrag al hoopvol ‘de economische NAVO’, critici spreken over ‘een Trojaans paard’. Beide voorspellingen hebben een kern van waarheid.

Net als de NAVO zal een selecte groepje onderhandelaars in staat zijn de globale spelregels te bepalen. Potentiële voordelen zijn echter nog niet bekend. Willen we echt zo’n risico nemen?

Niet enkel de omvang van dit verdrag is ongezien, ook het protest ertegen. Al meermaals drukten verscheidene gezondheidsorganisaties hun verontwaardiging uit over deze vrijhandelsakkoorden, maar de onderhandelaars houden de deuren stevig dicht. Buiten de poorten beweegt echter iets. Al meer dan 3 miljoen Europeanen ondertekenden de petitie tegen TTIP. Duizenden mensen in verschillende Europese steden nemen op dit moment deel aan marsen tegen de vrijhandelsakkoorden.

Alleen al vanuit gezondheidsoogpunt is er reden genoeg om TTIP, TISA, CETA, en welke andere lettercombinatie ook die de gezondheidsbelangen onderwerpt aan commerciële belangen te verwerpen.

Julie Steendam is medewerker beleid en beweging bij de Belgische ngo Geneeskunde voor de Derde Wereld (G3W), en neemt deel aan de acties tegen vrijhandelsakkoorden deze week. 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.