“‘‘Grenzen zijn gebouwd op brutaliteit’’

U bent waarschijnlijk wel het recente nieuws over de massadeportaties in de VS tegengekomen, maar wat is de diepere context erachter en waarom gebeuren ze opeens massaal? 

Afgelopen weken heeft de regering-Trump de Alien Enemies Act van 1798, een overblijfsel uit de oorlogstijd, nieuw leven ingeblazen. Doel: het rechtvaardigen van de massale deportatie van Venezolaanse immigranten. Velen van hen hebben geen strafblad. Volgens een onderzoek van CBS 60 Minutes had 75% van degenen die gedeporteerd werden naar de mega-gevangenis in El Salvador geen strafblad in de VS of Venezuela. 

Hoewel de regering deze mensen afschilderde als ‘gevaarlijke bendeleden’ of zelfs ‘terroristen’, blijken de meesten nooit een misdaad begaan te hebben. En toch werden ze opgepakt en gedeporteerd.

Daarbovenop gebeurde dit zonder eerlijk proces. Bij sommigen was het hebben van een specifieke tatoeage, post op sociale media of nationaliteit al genoeg. Velen kwijnen vandaag weg in CECOT – de beruchte gevangenis van El Salvador, ontworpen in een poging om de menselijke geest te breken door overbevolking, honger en isolatie. 

We hebben dit patroon eerder gezien. Of het nu gaat om de behandeling van migranten uit Afrika en het Midden-Oosten door Europa of de behandeling van Latijns-Amerikaanse en zwarte immigranten door de VS, de achterliggende logica is hetzelfde: niet-witte lichamen worden gezien als “minder mens”. 

Koloniale macht

Dit gaat duidelijk niet over rechtvaardigheid of veiligheid. Het gaat om macht. Dit is hoe witte dominantie en koloniale logica, waarbij land, arbeid en lichamen worden gecontroleerd door kolonisten die inheemse volkeren en gekleurde mensen verdringen en domineren, zich manifesteren in het Amerikaanse immigratiebeleid: door geracialiseerde mensen die er een toevluchtsoord zoeken te criminaliseren en te straffen omdat ze durven te dromen van een beter wereld. 

Als WeDecolonizeVUB kunnen we niet negeren hoe de Verenigde Staten en andere westerse staten grenzen blijven bewaken met dezelfde logica die ooit imperiale verovering rechtvaardigde. De transnationale deportatieregimes en raciale controlepraktijken zijn allemaal instrumenten van koloniale controle – alleen gemoderniseerd. 

De media zwijgen grotendeels. De krantenkoppen lijken vooral geobsedeerd door handel, inflatie en campagnedrama's terwijl ze de gruwelijke realiteit uit de weg gaan: mannen, vrouwen en kinderen worden opgesloten omdat ze durven te bestaan buiten de controle van de witte, rijke en hetero orde.  

Europa en de Verenigde Staten mogen dan wel door een oceaan gescheiden zijn, het gewelddadige beleid en bepaalde ongelijke machtsstructuren reiken over het water heen. Op beide plaatsen wordt het systematische geweld dat zich aan de buitengrenzen manifesteert gebanaliseerd of uitgewist. En daden van verzet - vooral van migranten en geracialiseerde mensen - worden afgeschilderd als bedreigingen in plaats van als legitieme eisen voor gerechtigheid.   

Doorbreek de stilte

Wat is er nodig voor de Belgische media om deze stilte te doorbreken? Want één ding is duidelijk: wie deze verhalen negeert, wordt medeplichtig aan geweld. Belgische media hebben de verantwoordelijkheid om te berichten over wereldwijd onrecht, vooral wanneer het hetzelfde koloniale geweld weerspiegelt dat onze eigen instellingen in stand houden. We nodigen hen uit om deze gemarginaliseerde stemmen onder de aandacht te brengen, de politiek achter detentie bloot te leggen en dit te benoemen voor wat het is: staatsgeweld.   

Activisten en organisaties hebben de noodklok geluid. De American Civil Liberties Union (ACLU) heeft rechtszaken aangespannen tegen het gebruik van de Alien Enemies Act en noemt het een ‘misbruik van een verouderde wet om hedendaagse wreedheid te rechtvaardigen’.

Het Detention Watch Network beschreef deze deportaties als onderdeel van een ‘systematische poging om immigranten te laten verdwijnen uit het publieke zicht en van wettelijke bescherming’. En RAICES (Refugee and Immigrant Center for Education and Legal Services) benadrukte dat "het criminaliseren van migratie een voortzetting is van koloniaal geweld". 

In België hebben basisgroepen zoals Getting the Voice Out, Myria, Refugee Solidarity Network en Sans-Papiers TV al lang het geweld van het migratiebeleid gedocumenteerd, van gesloten detentiecentra, zoals in Steenokkerzeel, tot deportatievluchten.  

Wij dringen er ook bij media en organisatoren op aan om de getuigenissen van migranten zelf centraal te stellen. Zo vertelt een Venezolaanse man die gedeporteerd werd naar El Salvador aan 60 Minutes: ‘Ik heb nooit in een bende gezeten. Ik verliet mijn land om aan de armoede te ontsnappen. Nu word ik behandeld als een terrorist.’ Zijn getuigenis is geen uitzondering, het is de stem van duizenden. 

Internationale solidariteit

Daarom moet onze solidariteit verder reiken dan de landsgrenzen. De strijd voor rechtvaardigheid kan niet stoppen bij nationale grenzen, omdat koloniaal geweld dat ook niet doet. 

We staan achter degenen die zich van binnenuit verzetten, achter immigranten en activisten die vechten voor de ontmanteling van gevangenissen. En met hen die de waarheid daarbuiten aan het licht brengen. We moeten deze verhalen versterken waar de reguliere media falen en staten verantwoordelijk houden voor de wreedheid die ze als beleid maskeren. 

Grenzen zijn namelijk gebouwd om rijkdom en macht te beschermen, niet mensen. En totdat we de systemen ontmantelen die migratie criminaliseren, blijft de strijd voor dekoloniale bevrijding urgent.