“‘Hoeveel is MO* waard? ’

Hoeveel is MO* waard voor u?

Veel vinden wij, uiteraard, maar wel om verdomd goede redenen. Want met amper 14 collega’s – samen nog geen 10 voltijdse medewerkers – bereiken we jaarlijks meer dan 1,3 miljoen lezers.

MO* kent zijn wortels in de Vlaamse en Belgische ontwikkelingssamenwerking en wordt sinds het prille begin in 2003 deels gesubsidieerd via de departementen ontwikkelingssamenwerking. Dankzij die middelen kon MO* zich in 20 jaar tijd ontpoppen tot dé referentie voor duiding en achtergrond bij mondiaal nieuws, zowel in print als online.

Wereldmediahuis vzw, de uitgever achter MO*, ontvangt jaarlijks federale en Vlaamse werkingssubsidies uit ontwikkelingssamenwerking. Middelen waarop politiek eerder al werd bespaard en die, ondanks toegenomen kosten, geen enkele keer werden geïndexeerd.

Besparingen én een solidair buitenlandbeleid?

Ook Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA) kiest ervoor om het mes te zetten in het budget voor ontwikkelingssamenwerking. Het volledige bedrag wordt op termijn uitgefaseerd.

Nochtans gaat het om een verwaarloosbare besparing op een uitgave die nu al amper ongeveer 0,45% van ons bruto nationaal product (bnp) bedraagt. België haalt al jarenlang de internationale norm voor ontwikkelingssamenwerking van 0,7%, opgelegd door de OESO, niet.

Vlaanderen heeft een bruto binnenlands product van 356 miljard in 2023. Het budget voor ontwikkelingssamenwerking bedroeg 20 miljoen euro. Omgerekend is dat 0,005 van dat bbp.

Voor de gewone Vlaamse belastingbetaler gaat het natuurlijk niet om kleine bedragen, dat begrijpen we. Maar perspectief is alles. En het helpt om eens te kijken naar het belastinggeld dat via voornamelijk projectsubsidies naar – bijvoorbeeld – de grote mediabedrijven gaat. Zo keerde de Vlaamse minister van Media in 2022 in één subsidieronde 11 miljoen euro uit ‘voor de digitale transformatie van de Vlaamse media’. Grote commerciële spelers als Mediahuis, DPG Media, SBS Belgium & VRT kregen samen ruim 1,4 miljoen euro toegewezen om een nieuw podcastplatform te ontwikkelen, dat er uiteindelijk niet is gekomen.

Ter vergelijking: het jaarbudget van MO* bedraagt 1.430.000 euro. 55% daarvan danken wij aan subsidies uit Ontwikkelingssamenwerking, geen enkele via Media. Verder kan onze organisatie rekenen op ledenbijdragen en de steun van meer dan 3000 proMO*s. Vanzelfsprekend is 1,4 miljoen euro voor ons 14-koppige team geen peulenschil.

Politiek wordt nu wel opnieuw gekozen voor forse besparingen binnen ontwikkelingssamenwerking. Want vorig jaar al verloor onze mediapartner Inter Press Service (IPS) 135.000 euro jaarlijks werkingsbudget. Het is het enige persagentschap met een volledig internationale blik in Vlaanderen, dat nieuws over ontwikkelingssamenwerking niet alleen tot bij MO*, maar ook bij Knack of VRT brengt. Wij vragen ons af: wat heeft de Vlaamse begroting gewonnen bij het schrappen van die 135.000 euro voor IPS en 216.000 voor MO*? Hoe zal de Vlaamse nieuwsconsument dergelijke informatie nog vinden als ook de werking van MO* op de helling komt?

Zal Diependaeles partijgenote en minister van Media Cieltje Van Achter die geschrapte steun opvangen? In haar beleidsnota noemt ze ‘kwaliteitsvolle journalistiek en onafhankelijke media essentieel voor de werking van onze democratie’ en zegt dat ze ‘dragen bij aan de vorming van publieke opinie zodat mensen en bedrijven geïnformeerde keuzes kunnen maken’. Op basis hiervan zouden wij wel steun verwachten voor media met een inhoudelijk uniek karakter in het Vlaamse medialandschap.

Een geïnformeerd electoraat

Onze redactie focust op duiding en achtergrond om de wereld beter te kunnen begrijpen. Wij zijn daarin uniek in het Belgische en zelfs bij uitbreiding Nederlandstalige medialandschap. Zonder structurele steun van mediaministers voor een kleine, onafhankelijke redacties zoals IPS en MO* is andere steun, bijvoorbeeld via Ontwikkelingssamenwerking van groot belang.

Niet alleen voor onze redactie, maar ook voor u als lezer. Het perslandschap verschraalt al meer dan een decennium sterk door mediaconcentratie waarbij de grootste mediabedrijven kleinere titels opkopen. In Vlaanderen én Nederland is bijna alles in handen van slechts een vijftal grote spelers. En hoewel we geen afbreuk willen doen aan de expertise en het harde werk van de individuele buitenlandjournalisten die binnen die mediabedrijven werkzaam zijn, investeren die grote mediabedrijven steeds minder in buitenlandjournalistiek.

Dat maakt onze positie extra uniek én noodzakelijk. MO* is tot op heden het enige online en print magazine in België dat de blik volledig op de rest van de wereld werpt met aandacht voor de connectie tussen het Globale Noorden en Zuiden. Want wat zich binnen onze landsgrenzen afspeelt, speelt zich niet af in een vacuüm. Als we iets leerden uit de pandemie of de oorlogen in Oekraïne en Palestina, laat het dan dat zijn. Om onze eigen veiligheid en welvaart te bewaken, is internationale solidariteit broodnodig. Stabiliteit en welvaart in het Globale Zuiden, garandeert dat ook in het Noorden. Dat bereiken kan je alleen maar met een goed geïnformeerd electoraat.

Voor de marktgerichte blik van CEO’s en raden van bestuur is dat type journalistiek weinig interessant, maar het is ook nefast voor de waarde van nieuws en informatie die ons allen bereikt. Dat maakt MO* nog maar eens uniek: er schuilt geen enkel winstoogmerk achter onze doelstellingen. Er zijn geen aandeelhouders of een CEO om tevreden te stellen. Onze doelstellingen zijn 100% waardegedreven: de wereld met onze collectieve uitdagingen begrijpbaar maken én de potentiële oplossingen vatbaar maken.

En als het om belastinggeld gaat, is ook dit een uniek kenmerk van MO*: er is géén betaalmuur, wat alle inhoud toegankelijk maakt voor iedereen. Omdat we publieke middelen krijgen, vinden wij het vanzelfsprekend dat onze informatie voor iedereen beschikbaar is. En we willen dat graag zo houden. Hoeveel van die mediabedrijven die de afgelopen jaren gesubsidieerd werden met Vlaams belastinggeld zijn vrij toegankelijk voor iedereen?

Begrijp ons niet verkeerd. Dat Vlaanderen media wil ondersteunen in een sterk gedigitaliseerd en evoluerend medialandschap, daar staat ook MO* achter. Maar als tegelijk geknipt wordt in de overheidssteun voor inhoudelijke kwalitatieve journalistiek, of als de middelen die voor tijdsintensieve onderzoeksjournalistiek worden vrijgemaakt verwaarloosbaar zijn ten opzichte van middelen voor technologische innovatie, dan investeer je niet in kwaliteitsvolle journalistiek volgens democratische waarden maar in de verdere inhoudelijke verschraling van het perslandschap, en in de verrijking van grote mediabedrijven en hun aandeelhouders.

Door de toenemende invloed van sociale media is betrouwbare informatie van onschatbare waarde. Het weegt niet alleen op het bredere maatschappelijke debat, maar kan ook een tegengif zijn voor valse berichtgeving en nepnieuws. Om dat met MO* te kunnen blijven doen, zijn vertrouwen in ons merk en in een gezonde financiële werking noodzakelijk.

Samen met een handvol kleine onafhankelijke en vooral digitale media, blijven we ons inzetten zodat we andere geluiden en betrouwbare informatie met u kunnen delen. In het sterk gedigitaliseerde medialandschap is het een constante concurrentiestrijd om uw aandacht. Hoe minder steun we daarvoor ontvangen, hoe meer de meest maatschappelijk relevante journalistiek verder naar de achtergrond zal verdwijnen.