“‘‘Hou de burgers aan boord van de offshore windenergie’’

Mijnheer de Eerste Minister,
Dames en heren Ministers,

De toekomstige Prinses Elisabeth-zone in de Noordzee is een van de grootste offshore energieprojecten uit de geschiedenis van ons land. De voltooiing van dit project kan een schoolvoorbeeld worden van hoe België zijn energiezekerheid versterkt, de energiekosten onder controle houdt en zijn Europese klimaatverplichtingen nakomt. Een project waarbij burgers zelf deelnemen aan de energieproductie en rechtstreeks bijdragen aan de energietransitie van ons land.

Voor het eerst en voor Europa ongekend, kunnen burgers rechstreeks deelnemen in een ambitieus project, waarbij burgers mede-eigenaar worden in dit toekomstige offshore windpark, via directe participatie en directe investeringen in de energietransitie.

Maar deze belofte wordt vandaag ondermijnd door het uitstel van de aanbesteding en de onzekerheid rond het behoud van de burgerparticipatie in dit dossier. Nochtans bestaat dit hefboomeffect al in de energiesector: het werkt en het is klaar om opgeschaald te worden.

Wij zijn 125.000 Belgen, reeds verenigd in 32 burgercoöperaties. Samen heeft dit model al meer dan 150 miljoen euro mogelijk gemaakt voor investeringen in duurzame energieprojecten in België. In 2025 werd er in amper acht weken tijd meer dan 7,5 miljoen euro door particulieren ingebracht om mede-eigenaar te worden van windturbines op zee — en we willen verder gaan.

Waarom dit in ieders belang is

• Een financieel voordeel: het betrekken van burgers bij dit soort projecten mobiliseert een deel van het slapende spaargeld van de Belgen — meer dan 300 miljard euro — en vermindert zo de nood aan privaat kapitaal met hoge rendementseisen. Dit verlaagt de totale kost van het project en helpt de energiefacturen van gezinnen en bedrijven te stabiliseren.

• Een nationale verankering: door burgers mede-eigenaar te maken, versterken we onze energiezekerheid en verkleinen we de afhankelijkheid van geopolitieke schommelingen of van grote buitenlandse spelers.

• Een economische motor: Doordat burgers mee-investeren in strategische Belgische infrastructuur voor ons land, creëren we werkgelegenheid, stimuleren we de lokale economie en houden we de opbrengsten in België.

• Europese conformiteit: de Europese Unie vraagt de lidstaten om burgers actief te betrekken bij de energietransitie (RED III, EMD, NZIA). België was hierin een pionier: dat is een troef die we moeten behouden.

Dit model is geen ideologische keuze: het is solide, erkend door de banken, al operationeel in tal van hernieuwbare energieprojecten op land én op zee, en aanvullend op de publieke en private investeringen. Bovendien beantwoordt het aan een sterke vraag: volgens een studie van de UMons wil een meerderheid van de Belgen rechtstreeks kunnen participeren en investeren in offshore windenergie.

Onze vraag is duidelijk

Wij vragen dat directe burgerparticipatie behouden blijft als bindend criterium in de aanbesteding voor de Prinses Elisabeth-zone. Niet als vrijblijvende optie, maar als meetbare voorwaarde, zoals aanvankelijk voorzien.

Het is tijd om de burgers hun plaats te laten innemen in dit historische project. Laten we er samen voor zorgen dat de energie van morgen betaalbaar, duurzaam en Belgisch is. Hou de burgers aan boord.

Want de wind is van iedereen.

Met de meeste hoogachting,

De 32 Belgische burgerenergiecoöperaties, verenigd in SeaCoop
In naam van 125.000 coöperanten