“‘‘Je bereikt geen werkzaamheidsgraad van 80% zonder persoonlijke begeleiding’’

‘Na twee jaar werk zoeken zonder succes voelde ik me verloren. Toen ik een mentor kreeg, leerde ik niet alleen hoe ik moest solliciteren, maar vooral dat ik wél iets te bieden had. Met mijn mentor voelde ik me niet meer alleen. Ze steunde mij bij elke stap', getuigt Tigran, een mentee ofte werkzoekende die persoonlijke begeleiding volgde.

Voor duizenden werkzoekenden in België is dat verhaal herkenbaar. Achter de statistieken van werkloosheid schuilt voor veel mensen een realiteit van ontmoediging, frustratie en wantrouwen.

Om werk te vinden volstaan niet alleen een goed cv en een voorbereiding op je sollicitatie.

Mentoring, een intensieve samenwerking tussen een werkzoekende (de mentee) en een vrijwilliger met relevante werkervaring (de mentor), doorbreekt dat. Een mentor geeft motivatie, vergroot zelfvertrouwen, helpt professionele normen te begrijpen en opent deuren. Om werk te vinden volstaan immers niet alleen een goed cv en een voorbereiding op je sollicitatie, maar zijn ook een professioneel netwerk nodig, zelfvertrouwen, kennis van de culturele codes... 

Vertrouwen maakt het verschil

Vanuit vertrouwen en een intensieve één-op-éénbegeleiding door een opgeleide vrijwilliger, werkt mentoring aanvullend op de professionele arbeidsbegeleiding door VDAB en hun partners of OCMW.

Want waar een OCMW- of VDAB-begeleider het formele kader bewaakt, meerdere mensen begeleidt en ook een sanctionerende rol opneemt, kan een mentor tijd maken, luisteren en persoonlijke steun bieden zonder oordeel. Die informele, veilige context maakt het verschil: mensen durven zich open te stellen en vinden opnieuw vertrouwen in hun talenten.

Het resultaat is meetbaar: meer dan 10.500 werkzoekenden in België kregen de voorbije jaren begeleiding via een mentorprogramma. 7 op de 10 deelnemers vond duurzaam werk of opleiding met de steun van een mentor. 

Een recept voor uitsluiting

We staan voor een kantelpunt in het arbeidsmarktbeleid. Vanaf 2026 verliezen ruim 184.000 Belgen hun werkloosheidsuitkering.

Het doel, mensen sneller activeren om de sociale zekerheid veilig te stellen, is begrijpelijk. Maar zonder de juiste begeleiding dreigt de hervorming precies het omgekeerde effect te hebben: meer ontmoediging, meer armoede, meer mensen die definitief afhaken. Beperken zonder begeleiden is een recept voor uitsluiting

De geplande besparing is bovendien enkel realistisch wanneer mensen weer duurzaam aan de slag kunnen gaan… en dat zal intensieve begeleiding op maat vragen. 

Mentoring: elke euro rendeert 

Een onafhankelijke impactmeting door het Brusselse arbeidsbureau Actiris toont een duidelijke verbetering in de toegang tot werk door monitoring, ook voor de meest kwetsbare groepen, zoals nieuwkomers, langdurig werkzoekenden, vrouwen en kortgeschoolden. 

Volgens een onafhankelijke studie in opdracht van de Koning Boudewijnstichting brengt elke geïnvesteerde euro gemiddeld 18 euro op voor de maatschappij. Investeren in mentoring is dus kostenefficiënt. 

Maar mentoring rendeert niet alleen economisch. Het versterkt ook de sociale cohesie: mentoren en mentees verminderen vooroordelen en ontwikkelen meer begrip voor elkaar. Bovendien zetten bedrijven en organisaties mentoring graag in om levenslang leren en duurzame loopbanen te stimuleren.

Brede steun, maar geen wettelijk kader

Dat inzicht wordt breder gedragen dan ooit. Op 9 oktober verzamelden meer dan 100 actoren uit de drie gewesten rond het pleidooi voor een structureel mentoringbeleid. Onder de aanwezigen: bedrijven zoals Eiffage en Accenture, stichtingen zoals de Koning Boudewijnstichting, overheidsinstanties zoals Actiris en talloze middenveldorganisaties. 

Toch blijft mentoring in België vandaag afhankelijk van tijdelijke subsidies en filantropie.

Die onzekerheid heeft nu al gevolgen. Verschillende mentoringprojecten moesten al stopgezet worden en bestaande initiatieven konden niet opschalen, ondanks de groeiende vraag.

Waardevolle expertise gaat zo verloren. En vooral: werkzoekenden die een mentor nodig hebben, dreigen er geen meer te vinden – net op een moment dat het belangrijker is dan ooit om álle talenten een plaats te geven op onze arbeidsmarkt.

Tijd voor structureel beleid 

Onze 7 organisaties bundelen daarom de krachten als Mentoring Belgium. Samen willen we tegen 2030 17.000 extra werkzoekenden naar werk begeleiden met een mentor.

Daarvoor is een structureel kader en een investering nodig van gemiddeld 3500 euro per werkzoekende. Een kleine kost, als je weet dat iemand naar werk toeleiden de overheid 28.000 tot 40.000 euro oplevert. In Frankrijk zorgde de structurele ondersteuning van mentoring door de overheid ervoor dat organisaties op 2 jaar tijd konden opschalen van 30.000 naar 160.000 begeleidingen. 

Mentoring is bewezen effectief en erkend door bedrijven, overheden en sociale organisaties. Investeren in mentoring is noodzakelijk om de ambitieuze doelstelling van 80% werkzaamheid tegen 2030 te halen. Zonder dreigen veel kwetsbare werkzoekenden af te haken.

Met de hervorming van de werkloosheidsuitkering in aantocht staan we op een beslissend moment. Willen we mensen enkel activeren met druk, of ook met vertrouwen? De bedrijven en organisaties die zich op 9 oktober achter mentoring schaarden, hebben hun keuze al gemaakt.