Lectrr: "Verboden MO*-cartoon heeft gelukkig al nieuwe cartoons opgeleverd"

“Ik vind het arrest echt wereldvreemd. Het bevestigt het beeld dat veel mensen hebben van Justitie: stoffig en oubollig en niet meer in touch met de realiteit. Een uitspraak doen waar je het maken van cartoons en spotprenten – nota bene een mensenrecht beschermd door het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens – mee op de helling zet, getuigt niet echt van een verregaande kennis van de vrije media in een democratie. Het is bovendien ronduit gevaarlijk: deze uitspraak schept een precedent. Als het overeind blijft kan de vrije pers het wel schudden: zowat élke cartoon, spotprent, column, illustratie of opiniestuk beroept zich op hyperbolen en overdrijving en voldoet bijgevolg aan de omschrijving op basis waarvan MO* werd veroordeeld.”

“Komt er eigenlijk op neer: iederéén die het onderwerp is van enige relativerende humor zou in het licht van deze uitspraak eigenlijk een schadevergoeding kunnen eisen. Dat worden erg lege kranten en tijdschriften, als je het mij vraagt. Belachelijk. Ik hoop dat MO* naar Cassatie gaat. En wint. En dat iemand George Forrest eens een goeie mop vertelt. Humor heelt alle wonden, 5000 euro schadevergoeding niet.”

Heb je zelf al te maken gehad met mensen die vinden dat een cartoon van jou niet door de beugel kan?

“Uiteraard. Mensen zijn heel verschillend (en dat is maar goed ook), dus is het normaal dat er naast diegenen die erom moeten lachen ook mensen zijn die er de humor niet van inzien. Maar soms gaat het verder dan dat en ontaardt het in publiek gescheld (op fora, facebook, …), en soms ook haatmail. Maar ik negeer zo’n reacties altijd. Dat is de beste manier om ermee om te gaan.”

“De originele cartoon heeft nu een groter publiek dan destijds bij publicatie”

“Maar kritiek is menselijk: het is makkelijker om op de boodschapper te schieten dan na te denken over de inhoud en misschien je mening te moeten herzien.”

Vind je dat je met alles moet kunnen lachen?

“Een open samenleving moet toestaan dat alles kan gerelativeerd worden, alles moet in perspectief geplaatst worden. Humor is de beste manier om dat te doen. Iemand die zich boven spot waant, heeft vaak iets te verbergen. Ik denk dat dat met Forrest niet anders is. Je moet het artikel in MO* (het artikel zelf werd niet veroordeeld, nvdr) er maar eens op nalezen.”

“Ik hoop dat MO* in beroep gaat. En wint. En dat iemand George Forrest eens een goeie mop vertelt. Humor heelt alle wonden, 5.000 euro schadevergoeding niet”

“Een serieuze samenleving zou niet op de boodschapper (de cartoonist) schieten, maar zich ernstig vragen stellen waarom we eigenlijk amper weten hoe we aan al onze grondstoffen komen, en wat voor praktijken daarbij allemaal komen kijken.”

“Wie met veel machtsvertoon ernst wil afdwingen, zal humor oogsten”

“Maar wie liever niet heeft dat er nagedacht wordt, wie zijn eigen waarheid als absoluut en onwankelbaar beschouwt, kan humor natuurlijk niet hebben. Daarom is de lijst van tirannen en dictators die cartoons hebben laten verbieden en cartoonisten gevangen zetten ook zo lang.”

“De legendarische Duitse komiek Werner Finck – die met zijn humor meermaals in de problemen kwam in Nazi-Duitsland – zei al dat wie mensen aan het lachen kan brengen ernstig genomen moet worden, en dat alle machtshebbers dat goed weten.”

“Dus ja: er moet met alles gelachen kunnen worden. Ook met de moeilijkere, pijnlijke dingen. Want, geef toe: we hebben er nood aan om ook daarover na te denken.”

Vind je dat er nood is aan een soort belangenvereniging voor cartoonisten?

“Niet echt, het zou ons lui maken. Er is geen betere manier om de belangen van een humorist te verdedigen dan humor zelf. Lobbygroepen zijn er al genoeg. Je kan de zaak rond Forrest op twee manieren aanpakken. De wettelijke manier, maar kan je die als cartoonist of een groep cartoonisten ooit winnen? George Forrest is miljonair geworden met zijn zaakjes in Afrika, iets zegt me dat ie wel een leger aan dure advocaten achter zich heeft.”

“Of je kan de zaak aanpakken met humor, door er grappen over te maken. De hele zaak heeft al nieuwe cartoons opgeleverd waardoor meer mensen met de zaak gaan lachen en erover gaan nadenken. De originele cartoon heeft nu een groter publiek dan destijds bij publicatie.”

“We mogen op geen enkel moment toestaan dat cartoonisten mensen als George Forrest ernstig gaan nemen. We moéten ook met hem lachen. Net zoals we ook onszelf, onze omgeving en de wereld om ons heen constant te kakken moeten zetten. Niemand staat daar boven. Wie met veel machtsvertoon ernst wil afdwingen, zal humor oogsten.”

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op de website van dewereldmorgen.be