VS-blokkade verhindert Europese transacties met Cuba. Europa veroordeelt, maar schikt zich

De economische en financiële sancties van de VS tegen Cuba verbieden de handel van Amerikaanse bedrijven met het eiland. Maar de blokkade heeft ook extraterritoriale tentakels die tot bij ons reiken. Ter illustratie: in eigen land hebben al verschillende sociale organisaties, ngo’s en personen betalingen door de VS-autoriteiten in beslag genomen of geblokkeerd gezien, enkel en alleen omdat in de mededeling de naam van Cuba vermeld stond.

De gevolgen van de blokkade mogen niet onderschat worden. Cuba, een land dat sterk afhankelijk is van de import van basisgoederen, is daardoor verplicht de verre en daardoor duurdere markt in Europa en Azië aan te spreken. Geschat verlies: 4,3 miljard dollar tussen april 2016 en juni 2017. Dat is haast het dubbele van wat Cuba jaarlijks nodig heeft aan buitenlandse investeringen om zijn economisch groeiplan te realiseren. De sociale schade is enorm. De goede sociale voorzieningen zoals gratis onderwijs en gezondheidszorg moeten noodgedwongen besparen op nieuwe infrastructuur en werkingsmiddelen.

Waarom houden de VS vast aan de blokkade, nu al meer dan 55 jaar?

Obama was tot de conclusie gekomen dat de blokkade compleet haar doel mist, want het enige land dat erdoor geïsoleerd geraakt, zijn de VS zelf, niet Cuba. De vorige president herstelde de diplomatieke betrekkingen met Cuba en zette enkele stappen richting normalisatie van de relaties. Maar de financiële en economische blokkade bleef ook onder Obama behouden, want zit vast gemetseld in strenge blokkadewetten die enkel het Congres kan wijzigen.

De gevolgen van de blokkade mogen niet onderschat worden.

Met president Trump aan de macht, hoorden we al snel een nieuw geluid. Hij heeft dan ook de macht om in slechts een paar pennenstreken de recente Cuba-politiek 180 graden te doen draaien. Koos Obama voor de toenadering, Trump opteert duidelijk voor de confrontatie. De wortel of de stok, het maakt een verschil in strategie, maar het einddoel is hetzelfde: het opengooien van de Cubaanse staatseconomie, en als het even kan meteen ook komaf maken met het eenpartijstelsel. Amerikaanse bedrijven staan overigens klaar om op het eiland te investeren.

Cuba van zijn kant heeft er alle belang bij dat de blokkade zo snel mogelijk stopt. De Cubaanse bedrijven kampen met verouderd productiemateriaal en hebben dringend nood aan buitenlands kapitaal om een moderne economie uit te bouwen. Cuba hanteert zelfs de liberale praktijken van vrijstelling van belasting, meerderheidsparticipatie, vrijhandelszones om buitenlandse investeerders te verleiden. Als Cuba de deur openzet, waarom keert president Trump dan nog terug naar de agressieve confrontatiestrategie?

Cuba wil respectvolle dialoog

Trump vergist zich van strategie, maar ook van doel. Cuba zal niet wijken voor politieke of economische druk. Want 58 jaar Cubaanse revolutie heeft het land en zijn bevolking een grote fierheid en een sterk zelfvertrouwen gegeven, iets wat in de westerse landen onderschat wordt. Cuba heeft de val van de Sovjet-Unie overleefd. De dood van Fidel Castro heeft niet tot een implosie geleid. Als volgend jaar Raúl en met hem de “historische leiders van de revolutie” de fakkel zullen doorgeven aan de volgende generatie, verwacht niemand het einde van het socialistisch experiment.

Het is belangrijk dat de EU zich niet laat dicteren door de VS die hun eigen buitenlandbeleid unilateraal aan de hele wereld opleggen.

Cuba neemt het niet dat de VS het land eenzijdig de les over mensenrechten spellen en weigeren met Cuba in dialoog te treden over de schendingen in eigen land zoals het brutale politieoptreden, de vele slachtoffers met vuurwapens, de naar schatting 23 miljoen Amerikanen die hun gezondheidsverzekering dreigen te verliezen door de afschaffing van Obama-care. In Cubaanse oren klinkt Trump hypocriet als hij zich opwerpt als verdediger van de democratische rechten; amper een paar weken terug sloot hij miljardendeals voor wapenverkoop met Saoedi-Arabië, niet echt een voorbeeld van democratie.

Cuba wil internationale relaties onderhouden met alle landen op basis van respect en gelijkheid. Onder deze voorwaarden kan over alle thema’s gepraat worden, ook over mensenrechten en democratie. Dat heeft Europa begrepen. Het nieuwe bilaterale akkoord tussen de EU en Cuba, dat op 1 november ’17 van kracht gaat, schept een kader voor meer handel, meer economische samenwerking. Tegelijk wordt de politieke dialoog verder gezet, ook over de mensenrechten.

Europa gelooft in ‘dialoog en samenwerking met Cuba als het beste instrument om een constructieve en toekomstgerichte relatie uit te bouwen, die ten goede komt aan de burgers aan beide zijden van de oceaan’, aldus Europarlementslid Elena Valenciano bij de goedkeuring van het verdrag. Met dit standpunt distantieert Europa zich duidelijk van de VS en roept het het land op de blokkade op te heffen.

Wat ons betreft, is het belangrijk dat de EU zich niet laat dicteren door de VS die hun eigen buitenlandbeleid unilateraal aan de hele wereld opleggen. Wij van onze kant rekenen het tot onze taak om onze politici aan te sporen om de VS-blokkade tegen Cuba hoger op de Europese agenda te zetten, want de hele wereld is tegen de blokkade, zoals de recente stemming in de VN heeft aangetoond.

Namens de Coördinatie voor de opheffing van de blokkade tegen Cuba

Stefaan Declercq – Oxfam Solidariteit
Isabelle Van Brabant – Cubanismo.be
Alexandra Dirckx – De Vrienden van Cuba
Annuschka Vandewalle – FOS ngo