Morales kondigt nieuwe landhervorming aan

Voor grootgrondbezit lijkt binnenkort geen plaats meer te zijn in het armste land van Latijns-Amerika. Morales kondigde donderdag tijdens een toespraak in Ucureña, in de provincie Cochabamba, een “agrarische revolutie” aan. Donderdag was de 54ste verjaardag van de eerste landverdelingswet die land toewees aan kleine boeren.
Het nieuwe programma richt zich op herverdeling van land in het oosten en noordoosten van Bolivia, de mechanisatie van de kleinschalige landbouw, de versterking van een ‘Volkshandelsverdrag’ met Cuba en Venezuela en milieuvriendelijkere productietechnieken. Morales vroeg zijn kabinet ook om 2 augustus te hernoemen in “Dag van de Agrarische Revolutie” in plaats van “Dag van de Indiaan”. Die laatste naam kreeg 2 augustus na de eerste landhervormingswet in 1953.
Grootgrondbezitters en de agribusiness in tropische gebieden in de departementen Santa Cruz, Beni en Pando volgen volgens de eerste inheemse president van Bolivia een ontwikkelingsmodel dat vooral gebaseerd is op het maken van winst. Daarbij zou te weinig rekening worden gehouden met de natuur.
Regeringswoordvoerder Alex Contreras zegt dat de concentratie van land in Bolivia extreem is. Zo zouden veertien invloedrijke families in totaal drie miljoen hectare land bezitten. Uit een rapport van het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) blijkt dat honderd families 25 miljoen hectare bezitten, terwijl de twee miljoen kleine boeren samen slechts vijf miljoen hectare hebben. Vorig jaar schatte de regering dat ongeveer veertien miljoen hectare braakliggend land herverdeeld kon worden onder kleine boeren.
Inheemse pogingen om toegang te krijgen tot landbouwgrond, werden tot nu toe geblokkeerd door de economische elite in Santa Cruz, Beni en Pando. De landbouwhervorming is een van de kwesties die het meeste stof deden opwaaien in het debat over de nieuwe Boliviaanse grondwet, die momenteel herschreven wordt.
Bolivia telt 9.2 miljoen inwoners. Het land is in grote lijnen te verdelen in de westelijke hooglanden, het thuis van de verarmde inheemse meerderheid van de bevolking, en het relatief welvarende oosten, dat het grootste deel van de Boliviaanse gasproductie, industrie en bruto binnenlands product voor zijn rekening neemt. Veel inwoners van Oost-Bolivia zijn van Europese (meestal Spaanse) afkomst.
In Bolivia’s westelijke hoogland hebben veel boerenfamilies minder dan een hectare land, terwijl één koe in het oosten en noordoosten vijf hectare heeft om te grazen. “Ik denk dat je een koe moet zijn om land te bezitten”, grapte Morales.
De nieuwe plannen voor landhervorming zorgen voor onzekerheid in de agribusinesswereld, zegt Gabriel Dabdoub, voorzitter van de Kamer van Koophandel in Santa Cruz. De landhervorming kan volgens hem private investeringen in de sector ontmoedigen.
Dabdoub roept op tot voortzetting van de dialoog tussen de regering en de Landbouwkamer van het Oosten (CAO). Die dialoog werd eerder afgebroken. Grote producenten in de regio dreigden de prijzen van basisproducten te verhogen met 40 procent en voedseltekorten te veroorzaken als de aangekondigde hervormingen door zouden gaan.