Militaire budgetten blijven wereldwijd onaantastbaar

President Noersoeltan Nazarbajev van Kazachstan was een van de weinige wereldleiders, misschien wel de enige, die op de SDG-top in New York een oproep deed aan de lidstaten van de VN om 1,0 procent van hun militaire budget over te hevelen naar de financiering van de SDG’s.

De SDG’s werden in september goedgekeurd en zijn de opvolgers van de Millenniumdoelstellingen (MDG’s).

Terreur

Er kwam weinig tot geen respons op de oproep van Nazarbajev. In tijden van toenemend terrorisme in Europa en het Midden-Oosten lijkt het er op dat landen eerder geneigd zijn om het budget voor militair materiaal te verhogen in plaats van af te bouwen.

Volgens de VN kost de implementatie van de SDG’s, inclusief de doelstelling om honger en armoede de wereld uit te helpen, 3500 tot 5000 miljard dollar per jaar. Het netwerk voor Duurzame Ontwikkeling van de VN (SDSN) berekende dat de kost om enkel armoede in de wereld uit te roeien neerkomt op 1400 miljard dollar per jaar.

De militaire uitgaven wereldwijd waren vorig jaar goed voor 1800 miljard dollar.

Tien procent van wapenbudget

Colin Archer van het Internationaal Bureau voor de Vrede (IPB) in Genève is teleurgesteld dat de optie om wapenbudget te gebruiken voor ontwikkelingsdoelen opnieuw niet wordt overwogen. IPB, een netwerk met 300 lidorganisaties die streven naar een wereld zonder oorlog, probeert al tien jaar om dit op de agenda te krijgen.

Ook op het congres van IPB volgend jaar in Berlijn zal dit opnieuw een belangrijk aandachtspunt worden. IPB ijvert voor een reductie van het wapenbudget van 10 procent per lidstaat. Dat geld moet volgens de organisatie herverdeeld worden over sociale en milieudoelstellingen zoals voorzien in de SDG’s.

‘Dat is bewust een bescheiden bijdrage, met de bedoeling om de meer gematigden en de realisten aan te moedigen om mee te gaan in dit verhaal’, zegt Archer.

Koude Oorlog

‘Er zijn in de loop van de geschiedenis al VN-resoluties over ontwapening geweest, veel mooie speeches zoals die van de Amerikaanse president Dwight Eisenhower, veel lippendienst en diverse mooie analyses, maar weinig echte actie’, zegt Archer.

‘Tijdens de Koude Oorlog kwam de kwestie wat in de vergetelheid door de dringendheid van de nucleaire crisis, maar zelfs toen was de herverdeling van die budgetten al een gespreksonderwerp. Deze kwestie heeft een lange geschiedenis die eigenlijk al teruggaat tot de periode na de Eerste Wereldoorlog.’

Sterke burgerbeweging

Volgens het International Peace Research Institute (Sipri) in Stockholm worden de grootste budgetten gespendeerd aan wapens en militaire aangelegenheden door de Verenigde Staten (610 miljard dollar), China (216 miljard), Rusland (84,5 miljard), Saudi-Arabië (80,8 miljard), Frankrijk (62,3 miljard) en Groot-Brittannië (60,5 miljard).

Vorige week kondigde Groot-Brittannië aan dat er een einde zal komen aan het jarenlange snijden in het wapenbudget. Premier David Cameron zei dat zijn regering in de komende tien jaar 18 miljard dollar extra zal uittrekken voor militaire doeleinden.

Volgens Archer is er nog maar één manier om de militaire uitgaven een stukje in de richting van de ontwikkelingskas te duwen: een sterke burgerbeweging die druk uitoefent op de beleidsmakers en de massamedia.

Volgens Archer is de tijdgeest gunstig omdat de rampzalige avonturen in Irak, Afghanistan en Libië hebben “geholpen” en de westerse publieke opinie zich daardoor op zijn minst al wat meer vragen stelt.