Ondanks de oproep van premier Wen Jiabao in 2007 om de economie van richting te doen veranderen, haalde China nadien de VS gezwind in als grootste producent van broeikasgassen. Stootten beide landen in 2007 nog evenveel uit, in 2010 "scoorde" China al 23 procent hoger dan de VS en de voorsprong blijft groeien.
Dit artikel maakt deel uit van de reportage De Chinese tanker op ramkoers met zichzelf die verscheen in de honderdste editie van MO*magazine. Lees ook:
Dat ligt uiteraard ook aan het feit dat China het constructieatelier van de wereld is geworden. Zo leert het GEO5-rapport van het VN-milieuprogramma dat tien procent van de Chinese uitstoot tussen 2002 en 2007 direct verband houdt met export naar de VS. Nochtans leverde China inspanningen, onderstreept professor Qi Ye van het Climate Policy Institute in Beijing. ‘China ging efficiënter om met energie en voorkwam zo de voorbije vijf jaar 1,55 miljard ton CO2-uitstoot.’ Toch is de luchtvervuiling in Beijing bij momenten haast tastbaar.
Water
Of neem de waterproblematiek. China heeft met twintig procent van de wereldbevolking zeven procent van de zoetwatervoorraden. Gemiddeld heeft een Chinees per jaar 1,813 miljoen liter water. Dat lijkt veel, maar het leeuwendeel gaat naar landbouw (62 procent) en industrie (25 procent). Debra Tan van de ngo China Water Risk: ‘Per dag komt dat neer op 25 badkuipen van tweehonderd liter. De VS hebben er 125. De elf droge provincies die de helft van ’s lands landbouw- en industrieproductie leveren, zitten gemiddeld rond de 400.000 liter per jaar per hoofd – minder dan wat de VN extreem waterschaars noemen (500.000 liter) en vergelijkbaar met het Midden-Oosten. Alleen moet China veel me
Water is nu zo schaars dat het niet zozeer een ecologisch probleem is; het is een kwestie van sociale en economische stabiliteit.
mensen voeden en is het daarenboven het atelier van de wereld.’
Vijf provincies (Beijing, Shanghai, Tianjin, Hebei en Jiangsu) onttrekken meer water aan het milieu dan er jaarlijks bijkomt. De grondwaterreserves raken er uitgeput. Volgens de Chinese academie voor geologische wetenschappen is een oppervlak van bijna zes keer België bedreigd door grondverzakking. In Beijing waren er verschillende grondverzakkingen dit jaar: het bestuur liet er 800 bronnen sluiten.
Milieu prominent thema
De milieuproblemen zijn nu zo erg dat milieu een prominent thema is in het twaalfde vijfjarenplan. Vooraan in het plan, in hoofdstuk drie met als titel “Hoofddoelen”, staan alleen milieudoelen. Tegen 2015 moet China per eenheid product 16 procent minder energie en 30 procent minder water gebruiken, en 17 procent minder CO2 uitstoten. Het plan wil de bebossing van 20,36 naar 21,66 procent van het grondgebied optrekken. Verder moet het aandeel niet-fossiele energie toenemen van 8,3 naar 11,4 procent.
De Chinese vice-minister van Waterzaken, Hu Siyi, zei begin dit jaar dat China’s watergebruik al hoger ligt dan de natuur aankan. Debra Tan: ‘Dat de Chinese regering zo eerlijk is, wijst erop dat er een omslagpunt is bereikt. Water is nu zo schaars dat het niet zozeer een ecologisch probleem is; het is een kwestie van sociale en economische stabiliteit. Ze kunnen niet anders.’
Ook klimaatbeleid is meer dan een milieukwestie, zegt Yang Zhenlin van het Climate Policy Institute: ‘Een goed klimaatbeleid staat gelijk aan het realiseren van water-, voedsel-, en energiezekerheid.’ Yang benadrukt dat de Chinese politiek die doelen vooral met gebodsbepalingen wil halen. ‘De Europese ervaringen met marktwerking zoals emissiehandel overtuigen niet. Regels en normen hebben meer effect.’