Criminalisering van activisme is toegenomen
Vorig jaar 146 land- en milieuactivisten gedood of verdwenen
Muurschildering ter herdenking van de Hondurese milieuactiviste Berta Cáceres, die in 2016 vermoord werd in opdracht van de voormalige ceo van waterkrachtbedrijf DESA.
© Loz Pycock / Flickr (CC BY-SA 4.0)
Muurschildering ter herdenking van de Hondurese milieuactiviste Berta Cáceres, die in 2016 vermoord werd in opdracht van de voormalige ceo van waterkrachtbedrijf DESA.
© Loz Pycock / Flickr (CC BY-SA 4.0)
Wereldwijd zijn vorig jaar minstens 146 activisten gedood of verdwenen bij de verdediging van hun land, gemeenschappen of het milieu. Tegelijk wordt activisme steeds vaker gecriminaliseerd.
Latijns-Amerika is duidelijk het gevaarlijkste werelddeel voor milieu- en landactivisten. Global Witness documenteerde er vorig jaar 117 moorden. Colombia is voor het derde jaar op rij al het gevaarlijkste land, met 48 moorden. Guatemala volgt met 20, Mexico met 18.
Vorig jaar zijn ook vier activisten spoorloos verdwenen in Chili, Honduras, Mexico en de Filipijnen.
‘Jaar na jaar worden land- en milieuverdedigers – die onze bossen, rivieren en natuurgebieden over de hele wereld beschermen – geconfronteerd met onuitsprekelijk geweld’, zegt Laura Furones van Global Witness. ‘Ze worden opgejaagd, lastiggevallen en vermoord – niet omdat ze de wet overtreden, maar omdat ze het leven zelf verdedigen.’
Tegen wil en dank
Inheemse volken zijn onevenredig zwaar getroffen. Hoewel ze maar 6 % van de wereldbevolking uitmaken, zijn ze het slachtoffer van een derde van de dodelijke aanvallen.
De Colombiaanse activist Jani Silva vertelt hoe hij niet uit vrije wil activist werd, en dat dat voor de meeste andere activisten ook het geval is.
‘We worden verdedigers omdat onze huizen, land, gemeenschappen en levens worden bedreigd’, zegt hij. ‘Er moet zoveel meer worden gedaan om de rechten van gemeenschappen te vrijwaren en degenen die voor hen opkomen te beschermen.’
Nieuwe tactieken
De cijfers voor 2024 zijn een daling tegenover het jaar ervoor, toen nog 196 activisten vermoord of verdwenen zijn. Maar Global Witness ziet een opmars van nieuwe tactieken om verdedigers het zwijgen op te leggen, zoals ontvoeringen en criminalisering.
Onder meer in de VS, Groot-Brittannië, Australië en de EU is de criminalisering van activisme toegenomen, zegt de ngo, met draconische wetten die tot zware en lange straffen kunnen leiden.
Dat vormt een sterk contrast met de daders van geweld tegen activisten, die vaak vrijuit gaan. ‘Regeringen weigeren om degenen die verantwoordelijk zijn voor de aanvallen ter verantwoording te roepen – wat de cyclus van moorden met weinig gevolgen in gang zet’, zegt Global Witness. ‘Wereldleiders moeten erkennen welke rol zij moeten spelen om hier eens en voor altijd een einde aan te maken.’
