‘Vlaanderen investeert in goed eten, laat Gent nu niet afhaken’

Chloé Van Uytven (Rikolto)

04 juli 2025
Opinie

Voedingsbeleid is toekomstbeleid  

‘Vlaanderen investeert in goed eten, laat Gent nu niet afhaken’

De stad Gent moet fors besparen op personeel, gebouwen en subsidies, maar net in zulke crisismomenten is het volgens Chloè Van Uytven van Rikolto cruciaal om toekomstgericht te denken. Het pionierende voedingsbeleid Gent en Garde verdient die afweging. ‘Kan Gent het zich veroorloven om te snoeien in deze investering op lange termijn?’

Met een schuldenlast van bijna een miljard euro en een jaarlijkse besparingsdoelstelling van 120 miljoen euro staat de stad Gent voor zware keuzes. De eerste signalen kwamen al in april, toen vier projecten rond duurzame en lokale voeding hun projectsubsidies verloren. Vandaag is duidelijk dat de besparingen zowat elk beleidsdomein treffen. Net daarom is het nu cruciaal om keuzes te maken die de begroting in evenwicht brengen en tegelijk de fundamenten leggen van een veerkrachtige stad.  

Het Gentse voedingsbeleid is zo’n fundament. Met Gent en Garde bouwde de stad de voorbije jaren aan een voedselstrategie die duurzaamheid, sociale rechtvaardigheid en lokale economie verbindt. Juist dit pionierswerk verdient versterking, niet de hakbijl.

Bescheiden middelen, indrukwekkende resultaten

Voeding raakt ons allemaal. Wat we eten, waar het vandaan komt en wie eraan verdient – het zijn geen vrijblijvende vragen. Voeding staat centraal in grote maatschappelijke uitdagingen zoals gezondheid, klimaat, landbouw, armoede en economie.  

Stad Gent begreep dat als één van de eersten. Met Gent en Garde bouwde de stad, met relatief bescheiden middelen, aan een voedselstrategie die tot vandaag in binnen- en buitenland geroemd wordt. Ter herinnering: Gent was de eerste stad ter wereld met een officiële Veggiedag en de eerste Belgische stad met een volwaardige voedselstrategie. Gent wist zich zo in korte tijd te positioneren als een stad die van voeding een strategisch beleidsdomein maakte.

Het is nu meer dan ooit cruciaal om keuzes te maken die de begroting in evenwicht brengen en tegelijk de fundamenten leggen van een veerkrachtige stad.

Die visie leverde een indrukwekkende hefboomwerking op. Denk aan Foodsavers, dat tonnen voedseloverschotten herverdeelt en sociale tewerkstelling creëert. Aan de eiwitstrategie in Gentse scholen, die de CO2-uitstoot van schoolmaaltijden met 41% verminderde. Of aan de samenwerking met buurtmoestuinen, lokale boeren en sociale restaurants. Gent was én is nog steeds koploper. Daar plukken Gentenaren, maar ook andere steden de vruchten van.

Vlaams geld, Gentse visie

De Vlaamse overheid lanceerde vorige week een projectoproep voor gezonde voeding op school. Een krachtig signaal dat bevestigt wat Gent al lang wist: investeren in voedingsbeleid is investeren in de toekomst. Voor Gent is dit een uitgelezen kans om haar opgebouwde expertise en netwerken te verbinden met Vlaamse doelstellingen. Maar dan moet de stad blijvend durven investeren.  

De initiatieven die in april reeds hun subsidies verloren, waren geen randinitiatieven maar onderdeel van een breder, uniek ecosysteem. Het succes van Gent en Garde steunt op samenwerking tussen stadsdiensten, scholen, middenveldorganisaties, onderzoekers, ondernemers en burgers. Als dat netwerk verdwijnt, verliest de stad niet alleen partners, maar ook slagkracht.

Kracht van samenwerking

De budgettaire context is moeilijk, dat ontkent niemand. Net daarom moeten we nu investeren in wat op lange termijn opbrengt. Een investering in voedingsbeleid is een investering in klimaat, welzijn, tewerkstelling, lokale economie, kennis en sociale cohesie.

Gent en Garde bewees zich de afgelopen jaren als een motor van innovatie, samenwerking en structurele verandering. Het beleid werd opgebouwd met beperkte middelen, maar bracht grote maatschappelijke meerwaarde. Die motor nu stilleggen zou niet alleen een verlies zijn van opgebouwde structuren, maar ook van toekomstgericht denken.

Dit is dan ook een pleidooi om keuzes af te wegen tegen hun werkelijke impact. Laat deze besparingsoefening geen loutere rekensom zijn, maar een duurzame keuze voor wat Gent sterker maakt – vandaag en morgen. Voedingsbeleid is, meer dan ooit, toekomstbeleid.  

Chloé Van Uytven is communicatiemedewerker bij de ngo Rikolto.