Einde Mexicaanse geweldspiraal nog niet in zicht

De Mexicaanse regering kondigde vorige week een uitbreiding van het project México Seguro (Veilig Mexico) aan. Dat project, dat in juni van start ging, moet een einde maken aan de dramatische stijging van het aantal doden als gevolg van geweld tussen rivaliserende drugskartels. In het kader van Veilig Mexico zijn federale agenten en militairen naar acht probleemregio’s gestuurd.

Ruzies tussen bendes over wie de controle heeft over de belangrijkste smokkelroutes naar de Verenigde Staten, kostten in de eerste helft van dit jaar al 600 levens. Sommige slachtoffers werden doodgeschoten, anderen werden eerst mishandeld. Hun lichamen werden gedumpt op afgelegen plaatsen.

Minister voor Openbare Veiligheid Ramón Martín Huerta erkende onlangs dat de toegenomen controle een gewelddadig antwoord van de bendes kan oproepen. We worden in de gaten gehouden door criminelen en ze wachten op een goed moment om toe te slaan, zegt hij.

De versterkingen voor de probleemregio’s werden opgeroepen nadat de VS hun consulaat in Nuevo Laredo tijdelijk sloten. Nuevo Laredo ligt in de Mexicaanse grensstaat Tamaulipas. Op 29 juli bestormden dertig mannen met machinegeweren en granaatwerpers een ranch in de buurt van Nuevo Laredo. De ranch zou naar verluidt door drugssmokkelaars gebruikt worden als wapenopslagplaats.

De volgende dag vielen in de westelijke staat Jalisco zes doden, toen aanvallers granaten gooiden in een menigte die was afgekomen op een hanengevecht. Volgens de politie ging het om een afrekening tussen twee drugsbendes.

De drugsbendes beschikken inmiddels over dezelfde geavanceerde wapens als het leger. Volgens de Mexicaanse procureur-generaal worden die wapens vanuit Amerika Mexico binnengesmokkeld. De Mexicaanse autoriteiten vermoeden ook dat de kartels voormalige Colombiaanse strijders en leden van de mara’s, de Centraal-Amerikaanse jeugdbendes, hebben gerekruteerd.

Oppositieleider Jesús Ortega van de linkse Democratische Revolutionaire Partij (PRD), vindt dat effectiever gebruik gemaakt moet worden van inlichtingendiensten om het bendegeweld te bestrijden. Roberto Madrazo, oud-leider van de Institutionele Revolutionaire Partij (PRI) en kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2006, pleit voor een ‘nationaal front’ tegen drugssmokkel. Madrazo zegt dat het erop lijkt dat de drugsbendes de strijd gaan winnen. Om dat te voorkomen zullen we moeten samenwerken, ongeacht onze politieke kleur, aldus Madrazo.

Criminelen krijgen steeds meer macht ten koste van het publiek, zegt Elena Morera, voorzitter van de niet-gouvernementele organisatie Mexico Samen tegen Misdaad. De regering en de federale autoriteiten zijn er niet in geslaagd om de misdaad voldoende te bestrijden. Morera is blij met de hardere actie van de overheid tegen de drugsbendes die volgens haar het land gegijzeld houden.

Uit informatie van het kantoor van de procureur-generaal blijkt dat er tenminste zeven grote drugskartels actief zijn in Mexico. Zij smokkelen vooral drugs naar de VS, de grootste afzetmarkt ter wereld. Omdat Amerika de grenscontroles heeft verscherpt, wordt het steeds moeilijker om drugs de grens over te krijgen. Dat leidt tot gewelddadige concurrentie tussen de rivaliserende kartels, die nu meer drugs in het binnenland proberen te verspreiden. (JS/PD)