Latijns-Amerikanen weten niet wat ze eten

Veel meel, ontbijtgranen, sauzen en andere levensmiddelen die de Latijns-Amerikanen in hun winkelrekken vinden, bevatten genetisch gewijzigde soja of maïs. Argentinië en de VS zijn twee van de grootste exporteurs van die gewassen uit het laboratorium.

Consumentengroepen in Latijns-Amerika vinden dat verbruikers het recht hebben precies te weten waar die transgene producten schuil gaan. Volgens een enquête uit 2001 koopt bijna driekwart van de Brazilianen liever levensmiddelen zonder transgene ingrediënten. Een even groot aandeel geloofde in 2004 dat transgene gewassen een risico inhouden. In Mexico vond een opiniepeiling bij 98 procent van de bevraagden wantrouwen tegenover genetisch gewijzigde producten. Een Chileense enquête uit 2005 kwam aan bijna 60 procent tegenstanders.

Levensmiddelen die genetisch gewijzigde ingrediënten bevatten, moeten daarvan duidelijk melding maken op hun verpakking, vinden de Latijns-Amerikaanse consumentenorganisaties. In Brazilië werd die etiketteringplicht al in 2003 ingevoerd - producten met meer dan één procent transgene ingrediënten, moeten een driehoekje met een T erin meekrijgen. Maar anders dan in Europa, waar ook een algemene etiketteringplicht geldt, zijn dergelijke verpakkingen in de Braziliaanse de winkelrekken nog niet te zien.

Wij eten genetisch gewijzigde producten zonder het te weten, klaagt Paulo Pacini, een advocaat van het niet-gouvernementele Braziliaanse Instituut voor de Consumentenbescherming. Hoogst onverantwoordelijk van de regering, vindt hij.

Mexico verplichtte de etikettering in 2005, maar enkel voor ingrediënten die een andere voedingswaarde hebben dan de traditionele bestanddelen. Dat is meestal niet het geval bij transgene producten. Parlementsleden proberen de wet nu te herschrijven zodat transgene ingrediënten niet meer door de mazen van het net kunnen glippen.

Chili zou het volgende land in Zuid-Amerika kunnen zijn dat zijn verbruikers attent maakt op de aanwezigheid van genetisch gewijzigde soja en maïs in vertrouwde producten. In 2000 vaardigde Michelle Bachelet, de toenmalige Gezondheidsminister die volgende maand wordt ingezworen als president, een besluit uit dat etikettering verplicht zou hebben gemaakt. Maar dat besluit werd niet bekrachtigd. Tijdens haar verkiezingscampagne beloofde ze de zaak opnieuw op te nemen.

Milieuactivisten en de agro-industrie zijn het oneens over de gevaren die transgene gewassen inhouden. De tegenstanders wijzen bijvoorbeeld op de allergische reacties die de Amerikaanse maïsvariëteit Starlink opriep. Starlink werd daarom in 2000 van de markt genomen. Een andere maïsssoort, Mon863, zorgde in experimenten met ratten voor gezondheidsproblemen.

Maar volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie uit 2005 is het onwaarschijnlijk dat er aan de genetisch gewijzigde gewassen die nu al op de markt zijn, grote gezondheidsrisico’s vastzitten. Er zijn wereldwijd al naar schatting 100 miljard maaltijden opgediend met transgene ingrediënten, zegt Esteban Hopp van het Argentijnse Instituut voor Biotechnologie, en daarbij werden geen problemen gerapporteerd. Een tachtigtal Europese studies leidde volgens hem tot dezelfde conclusie.

De VS en Argentinië verzetten zich tegen pogingen om een internationale bindende afspraken te maken over de etikettering van genetisch gewijzigde gewassen. In het Internationaal Comité van de Codex Alimentarius, een VN-organisatie die de kwestie onder haar bevoegdheid heeft, liepen discussies over het onderwerp tot hiertoe steeds spaak. (PD/MM)