Sire, er zijn geen fiscale paradijzen meer

Gisteren ging het er hevig aan toe tijdens de Commissie van Financiën van de Belgische Kamer. Kamerlid en fiscaal specialist Dirk Van der Maelen (sp-a) beschuldigde de rulingcommissie ervan onwettige rulings te hebben toegekend.

Rulings zijn voorafgaandelijke regelingen tussen de fiscus en bepaalde belastingplichtigen. Ze lagen aan de basis van LuxLeaks, het internationale nieuwsverhaal dat onder andere door MO* naar buiten werd gebracht. Dit nieuws toonde aan hoezeer grote vermogens erin slagen om via Luxemburgse rulings amper nog belastingen te betalen.

Ook ons land kent heel wat rulings toe. Meer dan vijfduizend sinds de aanpak in 2002 wettelijk geregeld werd met de oprichting van een aparte dienst, de rulingcommissie. Die wet bepaalde ook dat rulings niet mogelijk zijn met vluchtlanden die niet samenwerken met de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Luxemburg hoort daar volgens Van der Maelen bij sinds november 2013, en dus mocht de rulingcommissie vanaf dat moment niet langer rulings waarin Luxemburg een essentiële rol speelt, toekennen. Nochtans telde Van der Maelen vijftien dergelijke “onwettige” rulings.

Oude en nieuwe OESO-lijsten

Op de lijst van fiscale paradijzen staat nu geen enkel land meer.

Véronique Tai, voorzitster van de rulingcommissie, was het daar niet mee eens. Zij stelde dat de wet verwees naar de lijst van achtendertig belastingparadijzen die destijds door de OESO in 2002 werd opgesteld.

Op die lijst staat nu evenwel geen enkel land meer omdat al die landen – type Kaaimaneilanden – zich geëngageerd hebben om wat meer samen te werken met de OESO.

Na de financiële crisis heeft de OESO dan een meer diepgaande actie opgezet in de strijd tegen de fiscale fraude: er werd een Globaal Forum voor Transparantie en Informatie-Uitwisseling voor Belastingdoelen opgestart. Dat Globaal Forum duidde Luxemburg in november 2013 aan als een niet-samenwerkende staat. Maar dat is een andere lijst waar deze wet eigenlijk niks mee te maken heeft, hield Tai vol.

Van der Maelen is het daar niet mee eens. ‘Ik wil dat de juridische dienst van de Kamer dit onderzoekt.’ De toelichting bij de wet verwijst naar vier sleutelfactoren inzake schadelijke belastingconcurrentie en twee daarvan zijn precies ‘een gebrek aan transparantie en een gebrek aan daadwerkelijke uitwisseling van inlichtingen’. De geest van de wet leunt dus heel dicht aan bij het Globaal Forum dat precies op die twee punten wil werken. ‘Dit is hypocriet,’ vindt professor en expert Michel Maus. ‘Herschrijf dan gewoon die wet.’

Trekt België aan de kar?

Het is dus aan de politiek om te beslissen of ze haar rulingwetgeving instelt op het OESO-beleid van vijftien jaar geleden, of op het huidige OESO-beleid. Daaraan zullen we duidelijk kunnen afmeten of er een meerderheid is in het Belgische parlement om een koploper te zijn in de strijd tegen fiscale fraude, of niet. Roel Deseyn (CD&V) vindt dat minister van financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) hierin duidelijkheid moet brengen. ‘Maar België kan niet heiliger zijn dan de andere Europese landen – anders verliezen we teveel bedrijven. Maar ons land moet wel aan de kar trekken op Europees niveau.’ Maar hoe controleer je als parlement of dat gebeurt? Deseyn:  ‘We zullen de minister van financiën daarover blijvend ondervragen in de commissie.’

‘We doen zelf niet wat we van anderen verwachten’

Luk Van Biesen (Open VLD) zwaaide alvast met lof voor de rulingcommissie die na de afschaffing van het fiscale gunstregime van de coördinatiecentra volgens hem heeft gedaan wat ze hoorde te doen. ‘Samen met de notionele intrestaftrek was ze een van de hoofdmotoren van onze economie. Ze droeg immers bij tot het behoud van economische beslissingscentra in onze regio.’

Van Biesen steunt wel het PS-voorstel om de publicatie van rulings nog meer te stimuleren. Volgens de commissie wordt maar zeven procent van de ruling niet gepubliceerd. Op de vraag hoeveel de rulings de Belgische overheid kosten, kwam niet echt een duidelijk antwoord.

‘De rulingcommissie was een van de hoofdmotoren van onze economie.’

Gisteren bleek ook dat de rulingcommissie excess profit rulings toekent zonder andere landen daarvan op de hoogte te brengen. Bij deze rulings onderhandelt de fiscus met Belgische filialen van multinationale ondernemingen over hun belastingbasis in ons land. In de praktijk komt het erop neer dat de fiscus toelaat dat het betrokken bedrijf een deel van zijn belastbare basis in een ander land boven water laat komen.

Luc Batselier van de rulingcommissie stelde dat zijn dienst niet wist aan wie ze moesten melden welke regeling ze hadden getroffen. Dat betekent in de praktijk dat bedrijven die in België een excess profit ruling kregen, in die andere landen eventueel kunnen verklaren dat ze hun belastingbasis naar België willen verschuiven en zo helemaal geen belastingen hoeven te betalen. ‘Hier kan de minister met een Koninklijk Besluit de rulingcommissie verplichten om het betrokken landen op de hoogte  brengen. Het gaat niet op dat wijzelf van Luxemburg verwachten dat ze ons op de hoogte brengen en dat wij dat zelf niet doen,’ aldus Roel Deseyn van CD&V.

De Europese Commissie is een vooronderzoek gestart naar dat soort belastingdeals. De rulingcommissie is alvast niet van plan met dat soort rulings te stoppen. ‘Met de coördinatiecentra zijn we ook maar gestopt toen het echt niet meer kon van de EU. Die rode kaart is er met de excess profit rulings nog lang niet,’ stelde Luc Batselier van de rulingcommissie.